ÚÂÌÈ Ú. ÁÈ ÙÔ ÌÂÁ Ï ÙÂÚÔ ÁÂÁÔÓfi ÙÔ È Ï Ô! 5Ë π μπμ π À π º ª ƒπ 06 ÏÏ ÙÈÌÒÌÂÓË ÒÚ ÓÂÓÙÂ ÍÂÈ. 22 Thessaloniki Book Fair 14 È ÈÎ ˆÓÈ

Transcript

1 5Ë π μπμ π À π 2008 º ª ƒπ ª À IOYNIOY π π Δ ÀÃ 2 ƒ À 30 ª À 2008 π ª Δ π øƒ 06 ÏÏ ÙÈÌÒÌÂÓË ÒÚ ΔÔ appleôïèùèîfi È Ï Ô ÓıÂ ÓÂÓÙÂ ÍÂÈ πïè Ù Ï ÛÎ ( Ï Ó ) ª Ú Ó ÂÌ Ù (πú Ó- Ó ) 14 È ÈÎ ˆÓÈ Ô ÛappleÔ Â ÂÈÎÔÓÔÁÚ ÊÔÈ: Rébecca Dautremer, Jutta Bauer 22 Thessaloniki Book Fair Opening ceremony ÚÂÌÈ Ú ÁÈ ÙÔ ÌÂÁ Ï ÙÂÚÔ ÁÂÁÔÓfi ÙÔ È Ï Ô!

2 02 5Ë π μπμ π À π editorial ΔÔ appleôïèùèîfi È Ï Ô ÛÙÔ Âapple ÎÂÓÙÚÔ ÙË 5Ë μ T Δεν ασχολούμαι με την πολιτική. Είναι σα να μου λέτε: «Δεν ασχολούμαι με τη ζωή» Ζιλ Ρενάρ, Ημερολόγιο, 23 Αυγούστου 1905 ο πολιτικό βιβλίο μάς έχει δώσει αξεπέραστα λογοτεχνικά έργα, όπως τις «Εκκλησιάζουσες» του Αριστοφάνη ή ακόμα το «1984» του Τζορτζ Όργουελ, ίσως το πιο διάσημο σύγχρονο μυθιστόρημα πολιτικής φαντασίας. Η λογοτεχνία, ως αφήγηση της αναζήτησης της ελευθερίας, είναι κυρίως πολιτική. Ο Σαίξπηρ, ο Μακιαβέλι, ο Καμί ή και ο Σολζενίτσιν τι άλλο έπραξαν παρά να μιλούν κυρίως για την πολιτική; Για να συζητήσουμε αυτά τα θέματα σας προσκαλώ να επισκεφθείτε το θεματικό περίπτερο της Έκθεσης αφιερωμένο στο πολιτικό βιβλίο. Εκεί σας περιμένει μια έκθεση βιβλίου από την πρόσφατη εκδοτική παραγωγή 85 Ελλήνων εκδοτών, ένα πλούσιο πολιτιστικό πρόγραμμα με 30 συζητήσεις, ομιλίες, στρογγυλά τραπέζια και μια μοναδική έκθεση πολιτικής αφίσας. Η έκθεση «εκτός των τειχών» θα σας οδηγήσει στο θέατρο «Εγνατία» όπου θα δείτε την παράσταση «Ο Μαρξ στο Σόχο» βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Howard Zinn, με τον αξεπέραστο Άγγελο Αντωνόπουλο, και θα σας πάει στον κινηματογράφο «Ολύμπιον» για έναν κύκλο προβολών με αριστουργήματα όπως η ταινία «Έντουαρτ» της Αγγελικής Αντωνίου ή ακόμη η ταινία που είναι βασισμένη στο βιβλίο του Αλβανού Ιλιέτ Αλίσκα με τίτλο «Σλόγκαν», που το 2001 ανέβηκε τις σκάλες στις Κάννες και διέσχισε το χαλί του Χόλιγουντ. Κατρίν Βελισσάρη Διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) º ª ƒπ Δ π OY μπμ π À π ƒ À 30 ª À 2008 π ª Δ π øƒ π π 04 5Ë μ Δ ÂÁÎ ÓÈ Î È ÔÈ ÏÏ ÂÎ ËÏÒÛÂÈ ÙË ıâûèó appleúòùë ËÌ Ú 06 ÏÏ ÙÈÌÒÌÂÓË ÒÚ Eric Fottorino - ÁÁÂÏÔ μâóè ÏÔ : «ΔÔ appleôïèùèîfi È Ï Ô Óı» 07 º ÎÂÏÔ ÁÈ ÙÔ È Ï Ô ÛÙË ÏÏ Ó Ï ÙÈÎ ÛÙÔÈ Â 08 ÂÌ ÙÈÎ ÎıÂÛË È Â Úˆ Ô Ï ٠ÙË μfiúâè ÏÏ Ì Î ÓÔ Ó ÙÔ... Ù Í È ÛÙÈ μú Í ÏÏ 10 πïè Ù Ï ÛÎ Ó ÓÙ ÍË Ì ÙÔÓ Ï Ófi Û ÁÁÚ Ê Î È appleú Û Ë ÙË ÒÚ ÙÔ ÛÙË ÏÏ 11 à ÈÚÙ ª Î ÏÏ Ó fi ÚÔÓÔÁÚ ÊÔ ÙË ÚÒappleË 12 ºˆÙÔÚÂappleÔÚÙ Δ Î Ï ÙÂÚ ÛÙÈÁÌÈfiÙ apple ÙË ÌappleÙË 14 È ÈÎ ÁˆÓÈ Ô ÛappleÔ Â ÂÈÎÔÓÔÁÚ ÊÔÈ: ƒâìapple Î ÙÔÙÚÂÌ Ú, ÈÔ Ù ªapple Ô ÂÚ 16 È ÓÓË ÓıÔ ÏË «ΔÔ ÊÈ ÈÔ ÙÔ Á Ï» Ó ÓÙ ÍË 17 ÙÚ Ù Ã È Ú ΔÔ «ÚÁ ÛÙ ÚÈ ÙÔ È Ï Ô»... ÌÂÙ ÎÔÌ ÂÈ ÛÙËÓ 5Ë μ 18 ª Ú Ó ÂÌ Ù «Ê Ï ÎÈÛÌ ÓË ÙË Δ ÂÚ ÓË» Ó ÓÙ ÍË 19 ÓÔÈ ÂÎ fiùâ Nicola Crocetti (πù Ï ) Gary Pulsifer (ª. μúâù Ó ) 20 5th Thessaloniki Book Fair πn English! BOOK fair ÂÚÈÔ ÈÎ Î ÔÛË ÙË ÈÂıÓÔ ŒÎıÂÛË μè Ï Ô ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË, È Ó ÌÂÙ È ˆÚÂ Ó appleèîôèóˆó : tbf@helexpo.gr Δ ÙfiÙËÙ ŒÎıÂÛË ÙÚ Ó μâïèûû ÚË È ı ÓÙÚÈ μ ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË Ï ıâú ÎÔ ÓÙÔÓ ÛÙÚÈ ÕÛapple à ÛÈÒÙË Ì Ô ÏÔ ª ÚÙÒ Δ ÓÓÂÙ ÎÈ Àapple ı ÓË ÂÌ ÙÈÎ ŒÎıÂÛË Ë ÂÚÔÎÒÛÙ Àapple ı ÓË È ÈÎ ˆÓÈ fiappleë à ٠ËÁˆÚÁ Ô Àapple ı ÓË Ú ÊÂ Ô Δ appleô ËÌ ÙÚË Ã ÏÎÈfiappleÔ ÏÔ Â È ÛÌfi appleâúèappleù ÚˆÓ Δ ÙfiÙËÙ EÊËÌÂÚ Î fiùë ıóèîfi ÓÙÚÔ μè Ï Ô, ÙÚÔ ª ÚÎ ÚË È ı ÓÛË Î ÔÛË ÙÚ Ó μâïèûû ÚË Ú ÈÛ ÓÙ ÎÙË μ Û ÏË ÁÎ ÏÔ Ì Ô ÏÔ Î ÔÛË ÕÛapple à ÛÈÒÙË Àapple ı ÓË ÏË ÕÓÓ ΔÂÚ ÓÙ ÎÙÈÎ ÔÌ ÁÂÓ ª ÚÓ, ÃÚ Û ÓÔ, ÚÈ Î ΔÛÔÏ ÎË ÈÔÚıˆÙ ÎÂÈÌ ÓˆÓ μ Û ÏË ÁÎ ÏÔ ºˆÙÔÁÚ Ê Â ª. appleappleô -. ÁÁÂÏ Ë Art director - Â È ÛÌfi Ó ÛË ÂˆÚÁ Ô ÎÙ appleˆûë «º ÏÈappleappleÔ» Î ÔÙÈÎ μôúâ Ô ÏÏ Ô AE à ƒ π ñ ªπ π º ƒ π À Àƒ π ª π - ƒ / À Àƒ π ΔÀ / ª π - Δπ ª ƒãπ πδπ ª À- π / ª ƒãπ π / GOETHE-INSTITUT THESSALONIKI / FRANKFURTER BUCHMESSE / GOBIERNO DE ESPANA - MINISTERIO DE CULTURA / INSTITUTO CERVANTES ATENAS / π Δƒ πδπ ª À π FEDERICO GARCIA LORCA / ISTITUTO ITALIANO DI CULTURA DI ATENE / ƒ μ π Δ À Δ π πøδπ π º ƒ π DION TOURS ª ƒπ - Δ Àª / DANESI CAFFE à ƒ π Δπªøª Ãøƒ REPUBLIQUE FRANCAISE / INSTITUT FRANCAIS D ATHENES / ORGANISATION INTERNATIONALE DE FRANCOPHONIE / CULTURESFRANCE à ƒ π π π ø π π ƒ π ºø π Δ ƒ Δƒπ ( ƒδ3) / π ƒ π ºø π 9,58 FM / DEUTSCHE WELLE / ª Δπ Δ ƒ π TV100 / ª Δπ ƒ π ºø π FM100 / ƒ π ºø π Δ ª REPUBLIC RADIO 100,3 / º ª ƒπ π º ƒ / π Δπ Δ Ã π Δ πδπ ª HIGHLIGHTS / ƒπ π πδπ ª À ø 3 à ƒ π π ø π ª Δπ º ª ƒπ ATHENS VOICE ª Δ À Δ ƒπ Δ À ƒπ Δ Δ π À π Δ ªπ À π / º Δπμ π ª Δ ƒ º À π ƒ À à ª Δ Δ Àª Δ Àƒø ø ( Δ ) π Δ À Àƒ π πδπ ª À πã πƒ π ƒ ƒ ªª πδπ ª

3

4 04 E π Δƒ μπμ π À ÂÌ ÙÈÎ ÎıÂÛË È ÈÎ ˆÓÈ πδπ μπμ π apple È ÈÎ ÁˆÓÈ 500 Ù.Ì. ÚÒÙË Û Ó ÓÙËÛË ÙˆÓ appleâúèô ÈÎÒÓ ÙÔ ÛÌÔ Î È fiáô (περίπτερο 15, stand 57) ÚÂÌÈ Ú ÁÈ ÙÔ ÌÂÁ Ï ÙÂÚÔ ÁÂÁÔÓfi ÙÔ È Ï Ô! «Σας προτείνω να κάνετε έναν περίπατο στην Έκθεση για να δείτε πώς μέσα σε πέντε χρόνια έγινε αυτό το μικρό θαύμα!». Μ αυτά τα λόγια ο πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (EKEBI) Πέτρος Μάρκαρης παρότρυνε τους δεκάδες παρευρισκόμενους στην τελετή εγκαινίων να γνωρίσουν απο κοντά το μεγαλύτερο γεγονός για το βιβλίο στην Ελλάδα. Την επίσημη έναρξη, στη διάρκεια της οποίας έδωσαν το «παρών» τους εκπρόσωποι πολλών πολιτικών, κοινωνικών και πολιτιστικών φορέων από τη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα και το εξωτερικό, κήρυξε ο υπουργός Μακεδονίας - Θράκης Μαργαρίτης Τζίμας. «Ο καθιερωμένος πλέον θεσμός της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης αντικατοπτρίζει την αναπτυσσόμενη πολιτική προώθησης του σύγχρονου βιβλίου τόσο ως πολιτιστικού γεγονότος όσο και ως εμπορικού προϊόντος που υπόκειται στους κανόνες της αγοράς», επεσήμανε ο υπουργός και πρόσθεσε: «Η συμμετοχή μας σηματοδοτεί την απαρχή μιας νέας εποικοδομητικής συνεργασίας του υπουργείου με τη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης. Θέλουμε να συμβάλουμε κι εμείς με τις δυνάμεις μας στην προσέλκυση νέου αναγνωστικού κοινού». Χαιρετισμούς απηύθυναν ακόμη ο πρόεδρος της HELEXPO Αριστοτέλης Θωμόπουλος, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εκδοτών - Βιβλιοπωλών Δημήτρης Παντελέσκος, ο Γάλλος πρόξενος Paul Ortholan κ.ά. Την τελετή των εγκαινίων τίμησαν με την παρουσία τους ο υπουργός Τουριστικής Ανάπτυξης Άρης Σπηλιωτόπουλος, ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστας Κιλτίδης, ο νομάρχης Θεσσαλονίκης Παναγιώτης Ψωμιάδης, ο βουλευτής Γιώργος Ορφανός, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΚΘΒΕ Νικήτας Τσακίρογλου κ.ά. Την τελετή των εγκαινίων παρουσίασαν οι ηθοποιοί του ΚΘΒΕ Χρήστος Σουγάτης και Ερατώ Πίσση, ενώ αμέσως μετά, ακολουθώντας την πρόταση του προέδρου του ΕΚΕΒΙ, οι αναγνώστες και επισκέπτες περιηγήθηκαν στα περίπτερα της 5ης ΔΕΒΘ. Τη δική τους, αυτόνομη παρουσία θα έχουν στη ΔΕΒΘ τα περιοδικά Στοχασμού και Λόγου. Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) τους αφιερώνει από φέτος ειδικό θεματικό περίπτερο, με σκοπό να αναδείξει τη συμβολή τους στη νεοελληνική πνευματική δημιουργία. Τα περιοδικά αυτά, που έχουν ως περιεχόμενο θέματα της λογοτεχνικής, καλλιτεχνικής και ευρύτερα της πνευματικής ζωής, συμβάλλουν στη διακίνηση των ιδεών, προσκαλούν σε διάλογο, μεταφέρουν στη χώρα μας λογοτεχνικές τάσεις και ιδεολογικά ρεύματα του εξωτερικού, ασκούν κριτική, πειραματίζονται, προκαλούν, μας γνωρίζουν κείμενα που αύριο θα γίνουν βιβλία. «Με τον μεγάλο αριθμό και την ποικιλία των συνεργατών, με τα περιεχόμενα, την ύλη και την εμφάνισή τους, τα περιοδικά Στοχασμού και Λόγου αποτελούν τίτλους τιμής για τους εκδότες τους, ενώ παράλληλα μας κάνουν υπερήφανους ως σκεπτόμενους πολίτες», επισημαίνει ο Διονύσης Κ. Μαγκλιβέρας, πρόεδρος της Επιτροπής και γενικός γραμματέας του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ). Η «Συνάντηση περιοδικών» προγραμματίζεται να καθιερωθεί ως θεσμός της ΔΕΘΒ, έτσι ώστε οι τίτλοι των περιοδικών να εναλλάσσονται κάθε χρονιά και το αναγνωστικό κοινό να ανανεώνει το ενδιαφέρον του γι αυτά. Φέτος στο περίπτερο συμμετέχουν πάνω από 40 περιοδικά. Ô ÂÎ ËÏÒÛÂÈ ÛÙÔ appleï ÛÈÔ ÙË «Ó ÓÙËÛË appleâúèô ÈÎÒÓ» «Û Ì ÔÏ ÙˆÓ ÏÔÁÔÙ ÓÈÎÒÓ appleâúèô ÈÎÒÓ ÛÙËÓ appleóâ Ì ÙÈÎ ˆ ÙÔ 20Ô ÈÒÓ» Ú ÁÌ ÙÔappleÔÈ ıëîâ ıâ ÌappleÙË 29 ª Ô ÌÈÏËÙ Ù Ó ÔÈ: ËÌ ÙÚË ÛÎ ÏfiappleÔ ÏÔ, appleôèëù - È ÏÈÔÁÚ ÊÔ, ÈÒÚÁÔ Â ÂÏ ÎË, ÂÚ ÓËÙ ÏÔÁÔÙ Ó, ÌappleÚÔ μ ÚÂÏ, ÂÚ ÓËÙ. ÓÙÔÓÈÛÌfi : Ã.. Ú ÔÁÏÔ, Î ıëáëù. «Δ appleâúèô ÈÎ ÛÙÔ ÛÌÔ ÛÙÔÓ 21Ô ÈÒÓ» ÌÂÚ Ú ÛΠ30 ª Ô, , ıô Û ª. Ú Á ÙÛË (appleâú appleùâúô 15) ÌÈÏËÙ : ª ÚÈ ÓÔ Ú ÛË, Î ıëáëù ÔÌÈÎ ÔÏ, appleâúèô ÈÎfi «ı ÓË», Ó ÁÈÒÙË ÀÊ ÓÙ, Ï ÎÙÔÚ ÂÔÏÔÁÈÎ ÔÏ, Ì ÏÔ Û ÓÙ ÎÙÈÎ ÔÌ appleâúèô ÈÎÔ «Ó ÍË», Âfi ˆÚÔ ÓÙÔ Ï, È ı ÓÙ appleâúèô ÈÎÔ «manifesto», μ ÎË ÎÔ ÌappleË, Ú ÈÛ ÓÙ ÎÙÚÈ appleâúèô ÈÎÔ «ÏËthÂÈ». ÓÙÔÓÈÛÌfi : ÈÒÚÁÔ È ÓÓfiappleÔ ÏÔ, È ı ÓÙ appleâúèô ÈÎÔ «ŒÓÂÎÂÓ».

5 ƒ À 30 ª À Ë π μπμ π À π 05 appleô ÚÁfi È Â ÛÙËÓ 5Ë μ Την 5η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης επισκέπτεται σήμερα Παρασκευή ο υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων Ευριπίδης Στυλιανίδης. Ο κ. Στυλιανίδης στις θα εγκαινιάσει το περίπτερο του υπουργείου (stand 48A, περ. 13), ενώ στις θα επισκεφθεί το stand 53, περ. 13, των Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας, όπου μάλιστα μαθητές του 31ου Δημοτικού Θεσσαλονίκης θα παρουσιάσουν δρώμενο βασισμένο στο περιβαλλοντικό πρόγραμμα του σχολείου τους. ΔÔ È Ï Ô Ú ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ ÛÙËÓ ÏÏ Μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για ένα ιδιαίτερο θέμα. Τι είδους βιβλία για την αρχιτεκτονική παράγονται στην Ελλάδα; Σε ποιες ανάγκες ανταποκρίνονται; Ποια η πραγματικότητα στην υπόλοιπη Ευρώπη; Σε κρίσιμα ερωτήματα για τις εκδόσεις αρχιτεκτονικής -και αναπόφευκτα για την ίδια την αρχιτεκτονική- καλούνται να απαντήσουν ειδικοί επί του θέματος, σε μια εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί σήμερα Παρασκευή 30 Μαΐου, στις 20.00, στο αμφιθέατρο του ΜΜΣΤ. Οργάνωση: Τμήμα Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης, Μακεδονικό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης, Αρχιτεκτονικής και Βιομηχανικού Σχεδιασμού, εκδόσεις Libro. 100 ÚfiÓÈ ª Î μ ÏÙ ÚÈ Δεν υπάρχουν μόνο οι εγχώριες επέτειοι... Φέτος συμπληρώνονται εκατό χρόνια από τη γέννηση του Μ. Καραγάτση και του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη (βλ. και το όνομα των δύο αιθουσών εκδηλώσεων της 5ης ΔΕΒΘ), επίσης όμως και από τη γέννηση του Μίκα Βάλταρι. Ο Βάλταρι είναι ο γνωστότερος Φιλανδός συγγραφέας στον κόσμο, πολυβραβευμένος και πολυμεταφρασμένος. Ιδιαίτερη επιτυχία σημείωσαν τα ιστορικά του μυθιστορήματα, στα οποία με μαεστρία καταγράφει μακρινές εποχές και πολιτισμούς. Βιβλία του Μίκα Βάλταρι κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Καλέντη. 01 ÌÂÚ È ÏÈÔıËÎÔÓfiÌˆÓ «Ú appleâè Ó Ú Ù ÌÈ ÂıÓÈÎ appleôïèùèî È ÏÈÔıËÎÒÓ» Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε χθες η ημερίδα με θέμα τη συνεργασία των βιβλιοθηκών της χώρας σε εθνικό, τοπικό και διαθεματικό επίπεδο. Την εκδήλωση, που απευθυνόταν σε επαγγελματίες βιβλιοθηκονόμους, διοργάνωσε το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου και η Ένωση Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημόνων Πληροφόρησης. Την ευθύνη της διοργάνωσης είχε η Μάγδα Τσουμή του ΕΚΕΒΙ. Τις εργασίες της ημερίδας παρακολούθησαν 137 σύνεδροι, ενώ τις θέσεις τους ανέπτυξαν εισηγητές προερχόμενοι από τα περισσότερα είδη βιβλιοθηκών, κορυφαίοι στον κλάδο τους, ανάμεσά τους ο Βασίλης Παπάζογλου, καθηγητής του ΕΜΠ και πρόεδρος του Συνδέσμου Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, και ο Φίλιππος Τσιμπόγλου, διευθυντής της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Κύπρου. Οι ακαδημαϊκές και οι δημοτικές Εκτός από τα προγράμματα που υλοποιεί η κάθε βιβλιοθήκη, οι εισηγητές παρουσίασαν τις δυσκολίες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, τονίζοντας την επιτακτική ανάγκη να ενισχυθεί η συνεργασία των βιβλιοθηκών με τους δημόσιους φορείς. Ένα από τα συμπεράσματα της ημερίδας είναι ότι οι ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες βρίσκονται σε εξαιρετικό επίπεδο και το μέλλον τους θα διαγραφεί ακόμη πιο ευοίωνο αν ενταχθούν στο ΕΣΠΑ Σε ό,τι αφορά τις δημοτικές βιβλιοθήκες, αναδείχθηκαν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν εδώ και αρκετά χρόνια, όπως η στελέχωσή τους με ελάχιστο προσωπικό που δεν αρκεί για να καλύψει τις ανάγκες λειτουργίας τους, η μη τακτική χρηματοδότησή τους αλλά και η ανυπαρξία ενός φορέα πανελλαδικής δράσης που να χαράσσει μια κοινή πολιτική διαχείρισής τους. Συνεργασία βιβλιοθηκών με αρχεία και μουσεία Στόχος του ΕΚΕΒΙ μέσα από τη διοργάνωση της εκδήλωσης είναι να στηρίξει την επικοινωνία ανάμεσα στους εκπροσώπους του χώρου, και φαίνεται πως οι επαγγελματίες της Βόρειας Ελλάδας, αλλά και της υπόλοιπης χώρας, έχουν αγκαλιάσει αυτή την προσπάθεια και συμμετέχουν δείχνοντας πραγματικό ενδιαφέρον. Η επόμενη δράση του ΕΚΕΒΙ θα επιχειρήσει να ανοίξει τον διάλογο συνεργασίας ανάμεσα στις βιβλιοθήκες, τα αρχεία και τα μουσεία. 02 Ò Á ÓÂÈ Ë ÂÏÏËÓÈÎ ÏÔÁÔÙÂ Ó ÂÎÙfi Û ÓfiÚˆÓ; Συχνά αναφέρεται πως η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου αποτελεί εργαλείο για την προώθηση της ελληνικής λογοτεχνίας στο εξωτερικό. Πώς ακριβώς όμως γίνεται αυτό; Χθες το πρωί είχαμε την ευκαιρία να το μάθουμε, στην εκδήλωση «Εννέα βιβλία προτείνονται σε ξένους εκδότες». Πρόκειται για μια επαγγελματική συνάντηση που προετοίμασε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης Λογοτεχνίας (ΕΚΕΜΕΛ) και παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Πιο συγκεκριμένα, μια επιτροπή (αποτελούμενη από τους δημοσιογράφους Κατερίνα Σχινά και Βαγγέλη Χατζηβασιλείου και από τους Θωμά Σκάση και Ελένη Ζέρβα του ΕΚΕΜΕΛ) επέλεξε εννέα βιβλία λογοτεχνίας. Στη συνέχεια από το κάθε βιβλίο μεταφράστηκαν ενδεικτικά ορισμένα αποσπάσματα σε κάποιες γλώσσες: αγγλικά, ιταλικά, γερμανικά, τουρκικά, γαλλικά, ισπανικά. Κατόπιν οργανώθηκε αυτή η συνάντηση, όπου προσκλήθηκαν ξένοι εκδότες, λογοτεχνικοί πράκτορες και ανιχνευτές συγγραφέων. Παρόντες και οι Έλληνες εκδότες των βιβλίων, καθώς και οι συγγραφείς τους, ενώ ο Άρης Μαραγκόπουλος (συγγραφέας, μεταφραστής και εκδότης) και η Ελένη Ζέρβα (διευθύντρια του ΕΚΕΜΕΛ) παρουσίασαν τα έργα ζωντανά και μοίρασαν τους αντίστοιχους φακέλους. Όπως επεσήμανε ο Άρης Μαραγκόπουλος, οι ξένοι εκδότες ήταν αρκετοί και έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον. Το αν τελικά τα βιβλία θα αρέσουν στους ξένους εκδότες και αν θα κλείσουν οι συμφωνίες, θα το μάθουμε εν καιρώ. Πάντως το πρώτο βήμα έγινε! Δ ÂÓÓ È Ï appleô apple ÚÔ ÛÈ ÛÙËÎ Ó 1. «Ó ÈÌfiÓÈÔ» ÙÔ ÒÛÙ ÎÚ Ô (ÂÎ. ªÂÙ ÌÈÔ) 2. «ÈappleÏˆÌ Ó ÊÙÂÚ» ÙÔ È ÓÓË Ù Î (ÂÎ. ÕÁÚ ) 3. «Î appleô ÙˆÓ ÓÂÎÚÒÓ» ÙÔ Ã ÚË ª ÚÔÌ ÙË (ÂÎ. ÛÙ ) 4. «ÀappleÔʈÙÈÛÌ ÓÔ» ÙË ÎË Ã Ù Ë ËÌËÙÚ Ô (ÂÎ. ÛÙ ) 5. «ÌÂÁ ÏË ÌÌÔ» ÙÔ μ ÁÁ ÏË ƒ appleùfiappleô ÏÔ (ÂÎ. ÚÔ ) 6. «ΔÔ ÚÈÛÙÂÚfi ÚÈ ÙË ÊÚÔ ÙË» ÙÔ Δ ÎË ÂÔ ˆÚfiappleÔ ÏÔ (ÂÎ. øîâ Ó ) 7. «Î ÚÈÔ appleèûîôapple ÎË» ÙÔ Ó Ú ª ÙÛÔ (ÂÎ. ÛÙ ÓÈÒÙË) 8. «ªappleÏ ΠÛÙfiÚÈÓ apple appleô ÙÛÈ» ÙÔ Ó ÛË ÎÚÔ Ìapple ÏÔ (ÂÎ. ΔfiappleÔ ) 9. «ΔÈ Â Â Ë Á Ó Î ÙÔ ˆÙ;» ÙË πˆ ÓÓ ªappleÔ Ú ÔappleÔ ÏÔ (ÂÎ. ÛÙ ÓÈÒÙË)

6 06 5Ë π μπμ π À π π Δπªøª Ãøƒ FR À Δ Δo appleôïèùèîfi È Ï Ô Óı Γαλλία σήμερα το πολιτικό βιβλίο χαίρει άκρας «Στη υγείας, είναι σχεδόν must και οι εκδόσεις του είδους κάνουν τις μεγαλύτερες πωλήσεις», τόνισε όχι κάποιος τυχαίος, αλλά ο ίδιος ο διευθυντής της εφημερίδας «Le Monde» Eric Fottorino. Ο διακεκριμένος Γάλλος δημοσιογράφος και συγγραφέας ήταν ο υψηλός προσκεκλημένος στο αμφιθέατρο της τιμώμενης χώρας, κατά τη χθεσινή συζήτηση με θέμα «Βιβλίο και πολιτική». Αναπόφευκτος συνομιλητής του, ο βουλευτής και τέως υπουργός Ευάγγελος Βενιζέλος. Και οι δύο προέβησαν σε μια ελπιδοφόρα διαπίστωση, ότι τόσο στη Γαλλία όσο και στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση του αριθμού των εκδόσεων στον χώρο του πολιτικού βιβλίου. Πέρα όμως από τους αριθμούς, οι διαπιστώσεις του Eric Fottorino έκρυβαν μάλλον απαισιόδοξες εκτιμήσεις ως προς την ουσία του φαινομένου. «Δεν είναι όλα τα πολιτικά βιβλία το ίδιο», είπε. «Λίγοι είναι οι σύγχρονοι πολιτικοί, όπως ο Μιτεράν παλιότερα, που γράφουν μόνοι τα βιβλία τους. Σήμερα ο Σαρκοζί έχει γίνει μυθιστορηματικό πρόσωπο, από το 2007 έχουν γραφτεί αμέτρητα βιβλία για τον δημόσιο και τον ιδιωτικό βίο του, και με τον ίδιο τρόπο ασχολήθηκαν μαζί του οι εφημερίδες και τα περιοδικά», τόνισε. Έτσι, τελευταία παρατηρείται το φαινόμενο βιβλία από ανθρώπους της πολιτικής «να γράφονται γρήγορα, καμιά φορά μέσα σε 15 μέρες, και να απομακρύνονται από την ιδέα του πολιτικού στοχασμού». Ο κ. Fottorino δεν «χαρίστηκε» ούτε στη Σεγκολέν Ρουαγιάλ, η οποία, όπως παρατήρησε ο ίδιος, «όταν ήταν υποψήφια μας υποσχέθηκε ένα βιβλίο που δεν είδαμε ποτέ, πέρα από δυο τρία κεφάλαια στην ιστοσελίδα της». Για τον κ. Βενιζέλο το βιβλίο ως εκδοτικό γεγονός και ως κείμενο εκτεθειμένο στην ανάγνωση, ως διατύπωση δημόσιου παρεμβατισμού, είναι μια «πολιτική πράξη». Όπως επισήμανε, «αυτό που συνδέει την πολιτική με το βιβλίο είναι η Ιστορία, καθώς κάθε βιβλίο διεκδικεί την υπέρβαση της συγκυρίας. Το μεγάλο στοίχημα τόσο της πολιτικής όσο και της λογοτεχνίας είναι η αφήγηση, η πρόκληση να πεις μια ιστορία με πειστικό, γοητευτικό τρόπο, να κινητοποιήσεις ανθρώπους». Η συζήτηση, την οποία συντόνισε ο δημοσιογράφος - συγγραφέας Γιώργος Σκαμπαρδώνης, διοργανώθηκε στο πλαίσιο της 5ης ΔΕΒΘ από το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών (IFA) και τον εκδοτικό οίκο Ελληνικά Γράμματα. Δ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ ÙÔ È Ï Ô ÛÙË ÏÏ ªÈ Û ÙËÛË ÌÂ... Ó ÌÈÎ Το βιβλίο ως εμπορεύσιμο αγαθό και το μέλλον της ανάπτυξης του κλάδου είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν χθες κορυφαίοι επαγγελματίες από την Ελλάδα και τη Γαλλία στο αμφιθέατρο της τιμώμενης χώρας. H εκδήλωση είχε ως αφετηρία τον φάκελο που επιμελήθηκε το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, ο οποίος περιέχει πληροφορίες και στοιχεία που σκιαγραφούν την οικονομική δυναμική του εκδοτικού κλάδου και στις δύο χώρες. Ο Jean-Guy Boin, γενικός διευθυντής του BIEF, ο Alain Gründ από τις ομώνυμες εκδόσεις και ο Paul Otchakovsky-Laurens των εκδόσεων P.O.L. συνομίλησαν με τους Έλληνες εκδότες Νίκο Χαριτάκη (Ελευθερουδάκης) και Νώντα Παπαγεωργίου (Μεταίχμιο). Κοινός στόχος για τους εκδότες όλης της Ευρώπης αναδείχτηκε η ανάπτυξη νέων προϊόντων με τη χρήση των προηγμένων τεχνολογικών δυνατοτήτων της εποχής μας. Γαλλία - Ελλάδα: κοινές αγωνίες, διαφορετική πραγματικότητα Ωστόσο η συνάντηση δεν έκλεισε μόνο με ευχάριστες διαπιστώσεις, τουλάχιστον για την ελληνική πλευρά. Η αδυναμία του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος να διαμορφώσει αναγνώστες σε όλη τη διάρκεια της σχολικής ζωής των παιδιών αντιπαρατέθηκε με την ευκολία των μικρών Γάλλων να χρησιμοποιούν τον πλούτο των βιβλιοθηκών της χώρας τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία του φακέλου του ΕΚΕΒΙ, υπάρχει μια βιβλιοθήκη σε απόσταση δέκα λεπτών από κάθε γαλλικό νοικοκυριό. Τελικά, η αγωνία των επαγγελματιών του βιβλίου είναι κοινή και στις δύο ευρωπαϊκές χώρες, αλλά η πραγματικότητα απέχει αρκετά. Ο Νώντας Παπαγεωργίου των εκδόσεων Μεταίχμιο διατύπωσε την ευχή να αντιληφθούν οι φορείς και οι πολίτες ότι πολιτισμός δεν είναι μόνο η Eurovision.

7 ΔÔ È Ï Ô ÛÙË ÏÏ Η Γαλλία, μια χώρα γνωστή στην Ευρώπη και σ' όλο τον κόσμο για τις τέχνες και τον πολιτισμό της, κατέχει θέση-κλειδί στον παγκόσμιο πνευματικό χάρτη. Συνώνυμη των γραμμάτων, της ποιότητας και του καλού γούστου, η τιμώμενη χώρα της 5ης ΔΕΒΘ εξακολουθεί να διαμορφώνει σε μεγάλο βαθμό τις σύγχρονες πνευματικές τάσεις και να επιβάλλει τους δικούς της ρυθμούς στην παγκόσμια αγορά. Τα στοιχεία που δημοσιεύονται παρακάτω προέρχονται από τον "Φάκελο για το βιβλίο στη Γαλλία", που ετοίμασε το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου και διατίθεται στο περίπτερό του Ó ÔÈ ÙiÙÏÔÈ ÙÔ ÚfiÓÔ Á ÏÏÈÎ ÁÔÚ È Ï Ô Â Ó È ÌÈ ÒÚÈÌË ÁÔÚ appleô ÂÈ ÛÙ ıâúôappleôèëıâ Û Ë- Ï Âapple appleâ Ó appleù ÍË. Ó È Ú ÎÙËÚÈ- ÛÙÈÎfi fiùè ÂÎ oóù È appleâú ÙÔ Ù Ù- ÏÔ ÂÙËÛ ˆ ÂÓÒ Ô Û ÓÔÏÈÎfi Î ÎÏÔ ÂÚ- Á ÛÈÒÓ ÙÔ ÙÔÌ ÙÔ È Ï Ô ÁÁÈÍ ÙÔ 2006 Ù 2,8 ÈÛ.  ÚÒ. ÙË ÏÏ, Î Ù ÙÔ 2006 apple Ú ıëû Ó Ó ÔÈ Ù ÙÏÔÈ Û ÓÙ Ù apple. ΔÔ Ì ÛÔ ÙÈÚ Ù Ó ÓÙ Ù apple Î È ÔÈ Ì Û appleˆï ÛÂÈ Ó Ù ÙÏÔ Ó Ïı Ó ÛÙ ÓÙ Ù apple. Ì - ÛË ÙÈÌ ÙÔ È Ï Ô ÙÔ 2006 ÚÈÛÎfiÙ Ó Á Úˆ ÛÙ 10  ÚÒ - ÌËÓ ÍÂ Ó ÌÂ Â Ò ÙËÓ ÎÙ ÛË ÙË È ÔÛË ÙÔ È Ï Ô ÙÛ appleë ÛÙË ÏÏ ÛËÌ appleòïëûë π È ÙÂÚÔ ÂÓ È Ê ÚÔÓ apple ÚÔ ÛÈ ÂÈ ÛÙË Ï- Ï Ô ÙÔÌ ÙË È ÓÔÌ. Ú applefi Ù È ÏÈÔappleˆÏÂ, È Ï appleô Ï ÓÂ Î È Ù ÌÂ- Á Ï ÛÔ appleâú Ì ÚÎÂÙ, ÔÓÙ Ë Î Ù - ÎÙ ÛÂÈ ÙÔ 21% ÙˆÓ Û ÓÔÏÈÎÒÓ appleˆï ÛÂˆÓ ÛÙÔ È Ï Ô. ÓÂ Ò Í ÓÔÓÙ È Î È ÔÈ appleˆ- Ï ÛÂÈ Ì Ûˆ È ÈÎÙ Ô, appleô Ó Ú ÔÓÙ È appleï ÔÓ ÛÙÔ 4% ÙË ÁÔÚ. Àapple Ú Ô Ó fiìˆ Î È ÏÏ ÌÂÁ Ï appleôï Î Ù ÛÙ Ì Ù appleô Ìapple Î Ó Ó ÌÈÎ ÛÙÔ ÒÚÔ ÙÔ È Ï Ô. ÓÔÏÈÎ, Ù ÛËÌ appleòïëûë È Ï ˆÓ ÛÙË ÏÏ appleôïôá ÔÓÙ È Û ΔÔ 80% ÙÔ appleïëı ÛÌÔ ÂÈ ÎÔÓÙ ÙÔ ÌÈ È ÏÈÔı ÎË ÙÔ È ÛÙËÌ ÔÈ ÂappleÈÛÎ ÂÈ ÛÙÈ ËÌfiÛÈ μè ÏÈÔı ÎÂ Û Â fió ÈappleÏ ÛÈ ÛÙËÎ Ó ÓÙ ıâù Ì ÙÈ ÂÍfi Ô Û ÛÈÓÂÌ Î È ÌÔ Û appleô ÌÂÈÓ Ó ÛÙ ıâú. ÌÂÚ, ÙÔ 85% ÙˆÓ ÏÏˆÓ ËÏÒÓÔ Ó fiùè Ô Ó Ì μè ÏÈÔı ÎË ÛÙÔ ÌÔ ÙÔ. ΔÔ 98% ÙˆÓ ÌˆÓ Ì apple Óˆ applefi Î ÙÔ ÎÔ È ı ÙÔ Ó ÙÔ Ï ÈÛÙÔÓ Ì μè- ÏÈÔı ÎË ÂÓÒ Î È ÙÔ 70% ÙˆÓ ÌˆÓ Î - Ùˆ ÙˆÓ Î ÙÔ ÎˆÓ È ı ÙÔ Ó, Ó fi È Î ÓÔÓÈÎ μè ÏÈÔı ÎË, ÙÔ Ï ÈÛÙÔÓ Ì appleë- ÚÂÛ ÓÂÈÛÌÔ È Ï ˆÓ. ÓÓ ÏÏÔÈ ÛÙÔ Î Í ÚÔ Ó appleô ÎÚÈ Ò Ú ÛÎÂ- Ù È Ë μè ÏÈÔı ÎË ÙË appleâúèô ÙÔ ÂÓÒ ÁÈ ÙÔ 80% ÙˆÓ ÏÏˆÓ Ë appleèô ÎÔÓÙÈÓ μè ÏÈÔı ÎË Ú ÛÎÂÙ È Û applefiûù ÛË ÙÔ appleô- Ï Î ÏÂappleÙÒÓ applefi ÙÔ Ûapple ÙÈ ÙÔ. ΔÔ 20% ÙˆÓ ÂÚÁ ÙÒÓ Î È ÙˆÓ ÁÚÔÙÒÓ appleëá ÓÔ Ó Û μè ÏÈÔı ΠÂÓÒ ÁÈ ÙÔ apple ÏÏ ÏÔ ÙÔ appleôûôûùfi Â Ó È 40% Î È ÁÈ Ù ÓÒÙÂ- Ú ÛÙÂÏ Ë 50%. appleïâèô ËÊ ÙˆÓ ÂappleÈ- ÛÎÂappleÙÒÓ (58%) Ó ÎÂÈ ÛÂ Û ÂÙÈÎ ÌË- Ï ÂÈÛÔ ËÌ ÙÈÎ Ù ÍÂÈ. Δ appleôûôûù ÂappleÈ- ÛÎÂappleÙÒÓ ÂÓ ÏÏ Ô Ó Ú ÛÙÈÎ Ô Ù ÛÙÈ Ù ÍÂÈ ÙˆÓ ÌÂÙ Ó ÛÙÒÓ. OÈ Ú Ó  - ÓÔ Ó fiùè Ë Û Ó ÂÛË appleâúèûûfiùâúˆó appleôïè- ÙÒÓ Ì ÙÔ ÿóùâúóâù ÂÓ ÌÂÈÒÓÂÈ ÙÔ ÂÓ È - Ê ÚÔÓ ÙÔ ÁÈ ÙÈ BÈ ÏÈÔı ÎÂ. Best Seller MÈ applefiıâûë ÈÏ ˆÓ Ù ÙÏˆÓ ªappleÔÚÂ Ó appleˆïô ÓÙ È Î ıâ ÚfiÓÔ Î appleô 470 ÂÎ ÙÔÌÌ ÚÈ ÓÙ Ù apple ÙˆÓ Ó ˆÓ Î ÎÏÔÊÔÚÈÒÓ, ÙÔ 20% ÙˆÓ appleˆï ÛÂˆÓ ÙÔ È Ï Ô fiìˆ Á ÓÔÓÙ È Ì appleâú appleô ÏÈÔ Ù ÙÏÔ : 915 ÙÔ 2006, 739 ÙÔ ΔËÓ appleúòùë ı ÛË ÛÙÈ appleˆï ÛÂÈ ÙÔ 2006 Â Â Ó ÎfiÌÈÎ Ì ÙÔÓ Úˆ ΔÈÙ Ê, appleô ÊÙ Û ٠ÓÙ Ù apple. ÙË Â ÙÂÚË ı ÛË Ù Ó Ë Î ÔÛË ÙÛ appleë ÙÔ " Ò ÈÎ ÓÙ μ ÓÙÛÈ" ( Ù Ó ªappleÚ Ô Ó) Î È ÛÙËÓ ÙÚ ÙË ÔÈ " ÌÂÓ Â " ÙÔ Δ fió ı Ó ÙÂÏ. Δ ÓÙ Ù apple ÍÂapple Ú Û Ó 19 Ù ÙÏÔÈ ÂÓÒ ÔÈ appleúòùôè appleâó ÓÙ Ù ÙÏÔÈ apple Ú Û Ó fiïôè Ù ÓÙ Ù apple. È Î ÙÈ ÎfiÌË ÍÈÔÛËÌ ˆÙÔ. applefi ÙÔ Î ÌË ÏÏÔ Û ÁÁÚ Ê appleô È ÛÙËÎ Ó appleâúèûûfiùâúô applefi ÙÔ ÏÏÔ Ó ÁÓÒÛÙ ÙÔ 2006, ÔÈ ÍÈ Â Ó È ÌÂÚÈÎ ÓÔ. Ùfi ÂÈ ÏψÛÙÂ Ó Î ÓÂÈ Î È Ì ÙÔ ÁÂÁÔÓfi fiùè ÙÚ ÛÙ Ù ÛÛÂÚ È Ï appleô ÌÂÙ ÊÚ ÔÓÙ È ÛÙ Á ÏÏÈÎ, ÛÙÔ appleúˆùfiù appleô Â Ó È ÁÚ ÌÌ Ó ÛÙ ÁÁÏÈÎ. ÙÔ Û ÓÔÏÔ ÙË apple Ú ÁˆÁ, ÔÈ ÌÂÙ ÊÚ ÛÂÈ ÓÙÈappleÚÔÛˆappleÂ Ô Ó appleôûôûùfi 14%. ª Á ÌappleÂÛÙÛÂÏÂÚ ÛÙ ÙË ÏÏ Ù ÙËÓ ÂappleÔ Ó ÂÈÎÓ ÂÙ È Ô ª ÚÎ Â appleô ÂÈ ÍÈ È Ï ÛÙÈ appleúòùâ ÙÚÈ ÓÙ ı ÛÂÈ ( Ô ÛÙËÓ appleúòùë ÂÎ ) Ù ÔappleÔ ÍÂappleÂÚÓÔ Ó Û appleˆï ÛÂÈ Ù ÓÙ Ù apple. ΔÔ È Ï Ô, ÌÂ È ÊÔÚ appleúòùô appleôïèùèûùèîfi appleúô fió ΔÔ È Ï Ô apple Ú Ì ÓÂÈ appleúòùô appleôïèùèûùèîfi appleúô fió. ÌÊˆÓ Ì ÌÂÙÚ ÛÂÈ ÛÙ Ù ÌÂ ÙˆÓ Î Ù ÛÙËÌ ÙˆÓ, Ô Î ÎÏÔ ÂÚÁ ÛÈÒÓ ÙÔ È Ï Ô ÙÔ 2006 Ù Ó 4,1 ÈÛ.  ÚÒ, ÎÚÈ Ò ÙÔ 50% ÙÔ Î ÎÏÔ ÂÚÁ ÛÈÒÓ ÙÂÛÛ ÚˆÓ ÛÈÎÒÓ appleôïèùèûùèîòó appleúô fióùˆó ÙˆÓ ÔappleÔ ˆÓ Ô Ù ÚÔ Ó Ú ÂÙ È ıúôèûùèî ÛÙ 8,2 ÈÛ.  ÚÒ.

8 08 5Ë π μπμ π À π ª Δπ H E πδπ μπμ π H ÊÈÛÔÎfiÏÏËÛË ÂappleÈÙÚ appleâù È... ÛÙËÓ 5Ë μ Μια περιήγηση στους χώρους της Έκθεσης, και η ιστορία του τόπου ξεδιπλώνεται μέσα από τη συλλογή πολιτικής αφίσας του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου. Κι αν στα μάτια του σημερινού επισκέπτη οι αφίσες αφηγούνται ιστορικές εξελίξεις, την εποχή που τοιχοκολλούνταν κατά χιλιάδες διαμόρφωναν πολιτική συνείδηση και αποτελούσαν το κατ εξοχήν μέσο διάδοσης πολιτικού μηνύματος. Από δεκαετία σε δεκαετία η ιδεολογία άλλαζε και μαζί της και η απεικόνισή της στις αφίσες των κομμάτων, πάντα με στόχο τη μετάδοση νέων αντιλήψεων. Το πρώτο Εθνικό Λιθογραφείο και Τυπογραφείο στην Ελλάδα ιδρύθηκε την εποχή του Όθωνα, με πιο γνωστές εκδόσεις το «Στρατόπεδο του Καραϊσκάκη» και «Έξοδος του Μεσολογγίου». Αργότερα συστάθηκαν τα λιθογραφεία των αδελφών Πεχλιβανίδη, του Β. Παπαχρύσανθου, καθώς και το λιθογραφείο του Γεράσιμου Ασπιώτη, στην Κέρκυρα το 1873, που τύπωναν αφίσες με τη μέθοδο της χρωμολιθογραφίας. Αυτή ήταν μόνο η αρχή για την πολιτική αφίσα: μέσα σε λίγα χρόνια αναδείχτηκε σε πραγματική τέχνη, προσελκύοντας τα μεγαλύτερα ονόματα της ελληνικής ζωγραφικής. Η πολιτική αφίσα κυριάρχησε στην πολιτική ζωή μέχρι και τη δεκαετία του Η τηλεόραση και το διαδίκτυο την αντικατέστησαν σε προπαγανδιστική δύναμη, υπολειπόμενα όμως σε τέχνη και πρωτοτυπία. πδπ μπμ π radio È ÁˆÓÈÛÌfi Ì ÙÔÓ 9.58 fm ªÂ ÂÈÛÈÙ ÚÈÔ Ó È Ï Ô ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË - μú Í ÏÏ ÌÂÚ Ú ÛΠ30 ª Ô ÔÏÔÎÏËÚÒÓÂÙ È Ô È ÁˆÓÈÛÌfi Ì ٠ÙÏÔ «ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË - μú Í Ï- Ï Ì ÂÈÛÈÙ ÚÈÔ Ó È Ï Ô», appleô ÈÔÚÁ ÓÒÓÂ- Ù È applefi ÙÔ ıóèîfi ÓÙÚÔ μè Ï Ô ( μπ) Î È ÙÔÓ Ú ÈÔʈÓÈÎfi ÛÙ ıìfi 9,58 FM. Ó ÂÓ ÙÔ ÂÙÂ Ë Î ÓÂÈ, appleúôï ÓÂÙÂ Ó Û ÓÙÔÓÈÛ٠٠̠ÙË ËÌÔÊÈÏ Û ÓfiÙËÙ ÙˆÓ FM, Ó apple ÓÙ ÛÂÙ ۈ- ÛÙ ÛÙÈ ÂÚˆÙ ÛÂÈ appleô ı ÙÔ Ó ÔÈ apple Ú ÁˆÁÔ Î È Ó ÎÂÚ ÛÂÙÂ Ù È Ï appleô Á apple ÙÂ Ó applefi Ù Ù Í È ÛÙÈ μú Í ÏÏÂ Î È ÙÔ Úˆapple Îfi ÔÈ- ÓÔ Ô ÏÈÔ appleô appleúôûê ÚÔ Ó ÔÈ Â Úˆ Ô Ï ٠ÎÔ μ Î ÏË, πˆ ÓÓË ÎÏ ÎË, ª ÚÁ Ú ÙË ÔÈÓ, ÁÁÂÏ Δ Ìapple Ë Î È ÓÙÒÓË ΔÚ - Î Ù ÏÏË. Ù Ù Í È appleâúèï Ì ÓÔÓÙ È Ù Â- ÚÔappleÔÚÈÎ ÂÈÛÈÙ ÚÈ, Ë È ÌÔÓ Î È ÔÈ ÍÂÓ Á ÛÂÈ ÛÙÈ μú Í ÏÏÂ Î È ÙÔ ÚˆÎÔÈÓÔ Ô ÏÈÔ. ÙÈ Ì Â apple Ó ÔÈ ÔÚËÁÔ ÙÔ : πˆ ÓÓË ÎÏ ÎË,  ڈ Ô Ï ٠«ÈÂıÓ ŒÎıÂÛË μè Ï Ô ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË ( μ ) Â Ó È ÙÔ ÌÂÁ Ï ÙÂÚÔ ÁÂÁÔÓfi ÙË ÚÔ- ÓÈ ÁÈ ÙÔ È Ï Ô. Ó È Ó ÛËÌÂ Ô Ó ÊÔÚ ÁÈ fiïô, applefiïô ÏÍË ÁÈ Âapple ÁÁÂÏÌ Ù Â, ÂappleÈÛÎ appleùâ Î È Ï ÙÚÂÈ ÙÔ È Ï Ô, ÌÈ ÁÈÔÚÙ appleô ÂÈ appleï ÔÓ Î ıèâúˆıâ fi È ÌfiÓÔ Û ÂıÓÈÎfi ÏÏ Î È Û ÏÎ ÓÈÎfi, ÌÂÛÔÁÂÈ Îfi Î È ÈÂıÓ Âapple appleâ Ô. ıâï Ó ÂÎÊÚ Ûˆ Ù Û Á ÚËÙ ÚÈ ÌÔ Û fiïô ÙÔ ÔÚÁ ÓˆÙ ÙË ŒÎıÂÛË ÁÈ ÙËÓ appleúô- Ûapple ıâè appleô Î ÓÔ Ó ÒÛÙ ÙÔ È Ï Ô Ó Á ÓÂÈ Ô Î Ï ÙÂÚÔ Ê ÏÔ ÙÔ ÓıÚÒappleÔ! ıâï Âapple - ÛË Ó ÙÔ Â ÚÈÛÙ Ûˆ ÁÈ ÙËÓ Â Î ÈÚ appleô ÌÔ ÓÔ Ó, ÛÙ appleï ÛÈ ÙË ÊÂÙÈÓ ıâì ÙÈÎ ÎıÂÛË appleô ÂÛÙÈ ÂÈ ÛÙÔ appleôïèùèîfi È Ï Ô Î È Ì - Û applefi ÙÔÓ È ÁˆÓÈÛÌfi ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË - μú Í Ï- Ï Ì ÂÈÛÈÙ ÚÈÔ Ó È Ï Ô, Ó Á Óˆ Û ÌÌ ÙÔ Ô ÛÙËÓ appleúôûapple ıâè appleúôûê ÚÔÓÙ ÛÂ Ó Ó ÓÈÎË- Ù ÙË Ó ÙfiÙËÙ Ó Û ÌappleÂÚÈÏËÊı Û ÌÈ ÌÂÏ- ÏÔÓÙÈÎ ÔÌ ÂappleÈÛÎÂappleÙÒÓ ÌÔ Î È Ó ÁÓˆÚ ÛÂÈ applefi ÎÔÓÙ ÙÈ μú Í ÏÏÂ Î È ÙÔ Úˆapple Îfi ÔÈ- ÓÔ Ô ÏÈÔ». ª ÚÁ Ú ÙË ÔÈÓ,  ڈ Ô Ï ٠«Ú ÙÈ Ú Á  ÂÍÂÏ ÍÂÈ ÛÙÔÓ ÙÔÌ ÙË appleïë- ÚÔÊfiÚËÛË, ÙÔ È Ï Ô appleôùâïô ÛÂ Î È Û Ó ÂÈ Ó appleôùâïâ Ó ÓÙÈÎ Ù ÛÙ ÙË appleëá ÌfiÚʈÛË Î È Î ÏÏÈ ÚÁÂÈ -ÁψÛÛÈÎ Î È Û Ó ÈÛıËÌ ÙÈ- Î - ÙÔ ÓıÚÒappleÔ. Ó È Î ÈÚfi Ó ÌÂÙ ÒÛÔ - Ì ÛÙ apple È È Ì Î È ÛÙÔ Ó Ô ÙÔ ÙfiappleÔ Ì ÙËÓ Á appleë ÁÈ ÙÔ È ÛÌ. Ùfi Î ÓÂÈ Ë ÈÂıÓ ŒÎıÂÛË μè Ï Ô ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË, ÊÔ appleôùâïâ ÌÈ fi ÛË appleóâ Ì ÙÈÎÔ ÓÂÊÔ È ÛÌÔ. Ò, Ô Î - ıâ ÂappleÈÛÎ appleùë -Ï ÙÚË ÙÔ È Ï Ô ÂÈ ÙËÓ Â - Î ÈÚ Ó ÂÓËÌÂÚˆı ÁÈ ÙÔ Ó Ô Ù ÙÏÔ appleô Î ÎÏÔÊÔÚÔ Ó Î È Ó Ù ÍÈ ÂÈ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ÙˆÓ ÂÓ È ÊÂÚfiÓÙˆÓ ÙÔ. Ì È ÈÔ fiùè Î È Ù ÙË ÚÔÓÈ Ë ÈÂıÓ ŒÎıÂÛË μè Ï Ô ÂÛÛ ÏÔ- Ó ÎË ı ÛÙÂÊı Ì ÌÂÁ ÏË ÂappleÈÙ». ÁÁÂÏ Δ Ìapple Ë,  ڈ Ô Ï ٠«Úˆapple Î ŒÓˆÛË Â Ó È Ó ÚÁÔ appleô Ú - ÛÎÂÙ È ÛÂ È ÚÎ ÂÍ ÏÈÍË, ÈÂ Ú ÓÂÙ È Î È ÏÏ - ÂÈ. appleôúâ Î È ÙÔ Ì ÏÏÔÓ ÙË Ì ÊÔÚ fiïô, appleôïèùèî Ó ÌÂÈ Î È appleôï ÙÂ. È Ùfi Î È Ë ÛÙÂÓ Û ÛË Û ÓÂÚÁ Û ÌÂÙ Í ÙˆÓ ÂıÓÈ- ÎÒÓ, appleâúèêâúâè ÎÒÓ Î È ÙÔappleÈÎÒÓ ÔÌÒÓ Î È ÙË ÎÔÈÓˆÓ ÙˆÓ appleôïèùòó Â Ó È ÛËÌ ÓÙÈÎ ÁÈ ÙËÓ ÔÈÎÔ fiìëûë ÌÈ ÚÒappleË ÎÔÈÓˆÓÈÎ, Î ÈÓÔÙfi- Ì Î È ÓÙ ÁˆÓÈÛÙÈÎ. ÙÔ appleï ÛÈÔ Ùfi, Ë Ó ÙfiÙËÙ appleô Ô Ì ÔÈ Â Úˆ Ô ÏÂ Ù Ó appleúôûî ÏÔ Ì ڈapple Ô appleôï Ù ÛÙÔ Úˆapple Îfi ÔÈÓÔ Ô ÏÈÔ appleôùâïâ ÌÈ Â Î ÈÚ ÁÈ Ó ÚıÔ Ó Û ÌÂÛË Âapple Ê Ì ÙÔ Â Úˆapple ÎÔ ıâûìô Î È ÙË ÏÂÈÙÔ ÚÁ ÙÔ, ÏÏ Î È Ó ÂÓËÌÂÚˆıÔ Ó ÁÈ ÙËÓ appleôïèùè- Î ÙË Úˆapple Î ŒÓˆÛË Î È È È ÙÂÚ ÙÔ - Úˆapple ÎÔ ÔÈÓÔ Ô Ï Ô. ÙÔ appleï ÛÈÔ ÙË ÂÓËÌÂÚˆÙÈÎ Âapple ÛÎÂ Ë Ó applefi ÙÔ ÓÈÎËÙ ÙÔ È ÁˆÓÈÛÌÔ Ì Ì ÙËÓ ÔÌ ÙˆÓ ÂappleÈÛÎÂappleÙÒÓ ı ÂappleÈÛÎÂÊıÔ Ó ÙÈ ÂÁÎ - Ù ÛÙ ÛÂÈ ÙÔ Úˆapple ÎÔ ÔÈÓÔ Ô Ï Ô ÛÙÈ μú Í ÏÏÂ, ı ÂÓËÌÂÚˆıÔ Ó Û ÂÙÈÎ Ì ÙËÓ ÔÚ- Á ÓˆÛË, ÙÈ ÚÌÔ ÈfiÙËÙÂ Î È ÙÔÓ ÈÂıÓ appleôïèùè- Îfi ÚfiÏÔ appleô È Ú Ì Ù ÂÈ, fiappleˆ Âapple ÛË Î È Û Â- ÙÈÎ Ì ÙÈ appleúôùâú ÈfiÙËÙÂ Î È ÙÈ Âapple Î ÈÚ ÂÚ- Á Û Â ÙˆÓ ÂappleÈÙÚÔappleÒÓ ÂÚÈ ÏÏÔÓÙÔ, ËÌfiÛÈ ÀÁÂ Î È ÛÊ ÏÂÈ ΔÚÔÊ ÌˆÓ Î È apple Û fiïë- ÛË Î È ÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ÀappleÔı ÛˆÓ, ÛÙÈ ÔappleÔ Â Â - Ì È Ì ÏÔ.

9 πδπ μπμ π ÙÚÔ Howard Zinn «ª ÚÍ ÛÙÔ fi Ô» ªÂÙ ÊÚ ÛË ÕÚË ÛÎ Ú ÙÔ ÎËÓÔıÂÛ ı Ó Û Ú ÁÈ ÓÓÔappleÔ ÏÔ ÙÚÔ «ÁÓ Ù» ( ÙÚÈ Ú Ô πˆ ÎÂ Ì 1, fiappleèûıâó Á ÔÊ, ÙËÏ ) ÛÔ Ô 20  ÚÒ Ú ÛΠ30 & ÙÔ 31 ª Ô, ÙÔ ÚÁÔ ÙÔ ÌÂÚÈÎ ÓÔ Û ÁÁÚ Ê, Ô ª ÚÍ ËÙ ÂÈ applefi ÙÈ ÚÌfi ÈÂ Ú ÙÔ ÏÏÔ ÎfiÛÌÔ Ó Î Ù ÂÈ ÁÈ Ï ÁÔ ÛÙË Ë, ÁÈ Ó appleôî Ù ÛÙ ÛÂÈ ÙÔ fióôì ÙÔ, fiappleˆ Ï ÂÈ. applefi Ï ıô, ÓÙ Ó ÂappleÈÛÙÚ ÂÈ ÛÙÔ fi Ô ÙÔ ÔÓ ÓÔ, fiappleô ËÛÂ Î È apple ı ÓÂ, Ú ÛÎÂÙ È ÛÙÔ fi Ô ÙË ÀfiÚÎË. ÙË Ì ÒÚ appleô ÂÈ ÛÙË È ıâû ÙÔ, ÏÏÔÙ Ì ÈÔ ÌÔÚ Î È ÏÏÔÙ Ì apple Ú appleôóô Ô ª ÚÍ ÌÈÏ ÂÈ ÁÈ ÙË ˆ ÙÔ, ÂÍËÁ ÙÈ appleâú ÊËÌÂ Ú ÛÂÈ ÙÔ, ÓÔÛÙ ÏÁ ÙÔ ÏÏÔ ÌÂÁ ÏÔ ÙË ÂappleÔ ( ŒÓÁÎÂÏ, ªapple ÎÔ ÓÈÓ) Î È ÙÂÏÈÎ È appleèûùòóâè appleˆ Ù appleôù ÂÓ ÏÏ Í ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Ù ÙÂÏ ٠ÂÎ Ùfi ÚfiÓÈ. πˆ ÓÓË ÎÏ ÎË ª ÚÁ Ú ÙË ÔÈÓ ÁÁÂÏ Δ Ìapple Ë ÓÙÒÓË ΔÚ Î Ù ÏÏË ÎÂappleÙÈÎfi Ì Â Ó È ÔÈ ÂÎapple È Â ÙÈÎ Ù ÂappleÈ- ÛÎ ÂÈ Ó appleúôûê ÚÔ Ó È È ÙÂÚ ÂÌappleÂÈÚ Â ÛÙÔ Û ÌÌÂÙ ÔÓÙÂ, Ó È ÎÔÏ ÓÔ Ó ÙË ÌÂÙ ÊÔÚ ÁÓÒÛÂˆÓ Î È Î ÏÒÓ appleú ÎÙÈÎÒÓ Î È Ó ÁÂÓÓÔ Ó appleúôû ÔÎ Â Î È Ù ÓÔÁÓˆÛ ÁÈ ÙÈ Ó ÙfiÙËÙ ÍÈÔappleÔ ËÛ ÙÔ ÛÙËÓ appleúôûapple ıâè Ó Á ÓÂÈ Î - Ï ÙÂÚË Ë ÂÏÏËÓÈÎ ÎÔÈÓˆÓÈÎ, appleôïèùèî Î È appleâúè- ÏÏÔÓÙÈÎ appleú ÁÌ ÙÈÎfiÙËÙ». ÓÙÒÓË ΔÚ Î Ù ÏÏË,  ڈ Ô Ï ٠«Û ÛË ÌÔ Ì ÙÔ È Ï Ô Â Ó È Û ÛË ˆ Î È ÙÔÛ ÓÂÈ ËÛ. ÚÎÂ Ó Ó Ê Úˆ fiùè ÙÔ È Ï Ô ÓËÁÔ ÌÈÎÚÔ ˆÓ ÙÔ ˆÏ ÓÙÂ Ô Ê ÛÙ ıëîâ ÙÔ ÏÊ ËÙ ÚÈ ÁÈ ÙÈ apple ÓÙ ÛÂÈ appleô Ó Ë- ÙÔ Û ˆ ÊË Ô Û ÂÙÈÎ Ì ÙËÓ ÂappleÈÏÔÁ ÛappleÔ - ÒÓ. Û ÛË Ù, ÚÔÓÔÏÔÁËÌ ÓË applefi Ù apple È- ÈÎ ÚfiÓÈ, Û Ó ÛÙËÎÂ È ÏÂÈappleÙË, applefi ÙËÓ Ó ÚÍË ÙˆÓ apple ÓÂappleÈÛÙËÌÈ ÎÒÓ ÌÔ ÛappleÔ ÒÓ Î È ÂÓÙ ıâó, ÂappleÈÎÂÓÙÚˆÌ ÓË ÌÂÓ ÏÏ appleôù appleâúèô- ÚÈÛÌ ÓË ÛÙÔÓ ÂappleÈÛÙËÌÔÓÈÎfi ÙÔÌ : Ú ÂÏÏË- ÓÈÎ ÁÚ ÌÌ ÙÂ, ÂÏÏËÓÈÎ Î È Í ÓË ÏÔÁÔÙ Ó, appleôïèùèî, ÈÛÙÔÚ Î È Ù ÓË apple Ú Ì ÓÔ Ó ÛÙ ıâ- Ú appleúôûê Á, apple Ú ÙÈ Û Ó appleèâûùèî Î - ËÌ Î Î È appleôïèùèî appleô ÚÂÒÛÂÈ. È Ùfi Ï appleô Ì È ÂÈÏÈÎÚÈÓ ÁÈ ÙËÓ Ó Ì ÌÔ Ó apple - Ú ÚÂıÒ Û Ù ÙË ÛappleÔ ÁÈÔÚÙ appleô ÊÈÏÔ- ÍÂÓÂ Ë ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË, apple ÚËÁÔÚÔ ÌÂÓÔ Ì ÙË ÛÎ - Ë ÙË ÂappleÈÙ ÙË».

10 10 E π Δƒ μπμ π À id πïè Ù Ï ÛÎ ÁÂÓÓ ıëîâ ÙÔ 1951 ÛÙ Δ Ú Ó, fiappleô Î È ÛappleÔ Û º ÛÈÎ appleèûù ÌÂ. applefi ÙÔ 1997 Û ÓÂÚÁ ÛÙËΠ۠appleëúâû ÙË Úˆapple Î ŒÓˆÛË ÛÙËÓ Ï Ó, ÂÓÒ appleúfiûê Ù ÔÚ ÛÙËΠappleú Û Ë ÙË ÒÚ ÙÔ ÛÙË ÏÏ. ÃÒÚ fiappleˆ Ë ÏÏ, Ë πù Ï, Ë ÔÏˆÓ Î È ÔÈ ÙÔÓ Ù ÌËÛ Ó ÌÂ Ú Â Î È appleôï ÚÈıÌ ÌÂÙ ÊÚ ÛÂÈ ÚÁˆÓ ÙÔ. appleôì ÓÂÈ Ó ÙÔÓ Ó Î Ï Ô ÌÂ Î È ÛÙË ÈÎ Ì ÒÚ, ÊÔ ÎfiÌË ÂÓ ÂÈ ÌÂÙ ÊÚ ÛÙ ÛÙ ÂÏÏËÓÈÎ. πïè Ù Ï ÛÎ ÂÈ ÁÚ ÂÈ ÌÂÙ Í ÏÏˆÓ ÙÈ Û ÏÏÔÁ ÈËÁËÌ ÙˆÓ Tregime (1997), Kompromisi (2000) Î È Parullat me gurë (2003), appleô ÂÎ fiıëîâ Âapple ÛË ÛÙ Á ÏÏÈÎ Ì ٠ÙÏÔ Les slogans de pierres (ÂÎ. Climats) Î È ÌÂÙ Ê ÚıËΠÛÙÔÓ ÎÈÓËÌ ÙÔÁÚ ÊÔ applefi ÙÔÓ ÛÎËÓÔı ÙË Gjergj Xhuvani. Úˆ Â Ó È Ô ÓÙÚ, Ó Úfi Î ıëáëù μèôïôá, Ô ÔappleÔ Ô ÊÙ ÓÂÈ ÛÂ Ó appleôì ÎÚ ÛÌ ÓÔ ˆÚÈfi ÛÙËÓ Ï ÓÈÎ Âapple Ú, ÁÈ Ó È ÍÂÈ ÛÂ Û ÔÏ Ô. ÓÙÔÌ Ì ı ÓÂÈ fiùè Ó applefi Ù Î ı ÎÔÓÙ ÙÔ Â Ó È Ó ÊÚÔÓÙ ÂÈ ÁÈ ÙËÓ ÔÚıÔÁÚ Ê ÙˆÓ appleôïèùèîòó Û ÓıËÌ ÙˆÓ appleô appleô ÚÂÒÓÔÓÙ È Ó Û ËÌ Ù ÛÔ Ó ÔÈ Ì ıëù applefi ÙÔ Î ıâûùò ÃfiÙ ÛÙÔÈ ÔÓÙ apple ÙÚ ÛÙÈ appleï ÁÈ ÙˆÓ Ô ÓÒÓ. º ÛÈÎ ÔÈ Ì ıëù appleúôùèìô Ó Ù appleèô Û ÓÙÔÌ ÛÏfiÁÎ Ó. appleúô ÏËıÂ Û ÌÂÚ ÙÔ applefiáâ Ì ÛÙÔ Ï ÌappleÈÔÓ, ÂÓÒ appleúèó applefi ÙËÓ appleúô ÔÏ ı Á ÓÂÈ Û ÙËÛË ÛÙËÓ ÔappleÔ ı apple ÚÔ Ó Ì ÚÔ Ô πïè Ù Ï ÛÎ, Ô ÎÔ ªapple ÎÔ Ó ÎË, ËÌÔÛÈÔÁÚ ÊÔ - Î ıëáëù ÓÙ Ô, Î È Ô Î ÛÌ Ù appleï ÓÈ, ËÌÔÛÈÔÁÚ ÊÔ - Û ÁÁÚ Ê. Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της σύγχρονης αλβανικής λογοτεχνίας; Όσο ήταν κραταιό το κομμουνιστικό καθεστώς, η αλβανική λογοτεχνική παραγωγή είχε έναν τρομακτικό αντίπαλο: την εικονική πραγματικότητα. Σφιγμένη σ έναν σιδερένιο κλοιό, η λογοτεχνία συγκαταλεγόταν στα πράγματα που όφειλαν να νομιμοποιούν την ύπαρξη της Αλβανίας. Σήμερα; Σήμερα είναι μια δεξαμενή παραλόγου. Ύστερα από πολύ καιρό με απαγορεύσεις και υποχρεωτικό κοινωνικό ρεαλισμό, οι σύγχρονοι συγγραφείς κάνουν απεγνωσμένες προσπάθειες να γράψουν κανονική λογοτεχνία, βασισμένη σε μια κανονική ζωή. Έτσι, μπορεί κανείς να βρει μια ευρύτατη γκάμα θεμάτων απαγορευμένων μέχρι πρότινος λόγω της πνευματικής σύγχυσης και του αποπροσανατολισμού. Με δυο λόγια, η αλβανική λογοτεχνία ακολουθεί τη φυσική εξέλιξη της ύπαρξής της και της δημιουργικότητάς της, βασισμένη στη νέα πραγματικότητα. Αγαπά το αλβανικό κοινό το διάβασμα; Ναι, το αγαπά, υπάρχει ακόμη μια παράδοση διαβάσματος, κατάλοιπο του κομμουνιστικού καθεστώτος, όταν η χώρα ήταν τόσο κλεισμένη στον εαυτό της ώστε το διάβασμα ήταν ένας από τους πρόσφορους τρόπους για να ανακαλύψεις τον υπόλοιπο κόσμο. Οι Αλβανοί διαβάζουν Καμί και Καζαντζάκη, Όργουελ και Παμούκ, Αλιέντε και Κοέλιο, Ντοστογιέφσκι και Κανταρέ, Τσέχοφ και Ρίτσο. Στα δικά σας βιβλία ποια είναι τα θέματα που σας απασχολούν, και γιατί πιστεύετε πως γνώρισαν τέτοια επιτυχία σε τόσο πολλές χώρες; Μου είναι πιο εύκολο να απαντήσω σ αυτή την ερώτηση με τα λόγια ενός Πολωνού κριτικού: Η αιχμή στο έργο αυτού του συγγραφέα βρίσκεται στο γεγονός ότι αυτό δεν είναι τίποτε άλλο από αλβανικές ιστορίες, φοβερά αλβανικές, αλβανικές σε σημείο υπερβολής. Ο Αλίσκα ασχολείται με το πεπρωμένο χωρίς να επιστρατεύει ούτε ρεαλισμό ούτε σατιρική διάθεση. Καταφέρνει να αποκαλύψει την πικρή και σκληρή αλήθεια, και η μελαγχολία που μας προσφέρει δεν στάζει από συναίσθημα. Το δίλλημά του είναι: χρονογράφος της τραγικής δικτατορίας ή ο συγγραφέας του αφοπλιστικού παρόντος;. Υπάρχει πεσιμισμός στις ιστορίες σας; Ναι, υπάρχει, αλλά την ίδια στιγμή υπάρχει και χιούμορ. Ο πεσιμισμός κυριαρχεί πάντως. Ίσως οφείλεται στον εσωτερικό μου κόσμο, τον οποίο προσπαθώ να κρύψω τόσο από τους άλλους όσο και από τον εαυτό μου. Πόσο καλά γνωρίζετε την ελληνική λογοτεχνία; Την αγαπώ. Είναι ζεστή, λογοτεχνία με αισθητικό βάθος και γεμάτη ζωή. Κατά την εφηβεία μου υπήρχε ένας Έλληνας λογοτέχνης που με επηρέασε πολύ: ο Γιάννης Ρίτσος. Δεν θυμάμαι πια τον τίτλο ενός ποιήματός του το οποίο νοσταλγώ, έγραφε πάντως για το κρεμασμένο παλτό του νεκρού. Στη συνέχεια ανακάλυψα τον Βασίλη Βασιλικό, τον Σεφέρη, τον Ελύτη, τον Καζαντζάκη... Η ελληνική λογοτεχνία είναι πολύ διαδεδομένη και διαβάζεται πολύ στην Αλβανία. Ποιες είναι οι προτεραιότητές σας ως πρέσβη στη Γαλλία; Οι κλασικές: να κάνω τη χώρα μου πιο γνωστή στη Γαλλία και φυσικά να συμβάλω στην ενίσχυση των γαλλοαλβανικών σχέσεων. Δεν είμαι διπλωμάτης καριέρας, είναι το πρώτο μου σημαντικό πόστο σε μια σημαντική χώρα και νιώθω καλά: ποικιλία επαφών, πολλά συναισθήματα, ζωή για την οποία παλιότερα διάβαζα μόνο σε βιβλία ή σε εφημερίδες. Ωστόσο η ζωή αυτή έχει περιορισμούς. Δεν είσαι πια αυθόρμητος στη συμπεριφορά σου, στον τρόπο που μιλάς, γιατί συχνά είσαι υποχρεωμένος να εναρμονίζεσαι με αυτό που θεωρείται κοινωνικά και πολιτικά ορθό. πïè Ù Ï ÛÎ Û ÁÁÚ Ê Ì ÙÈ... ÊÔ ÂÚ Ï ÓÈÎ ÈÛÙÔÚ Â ÌÂÚ Ú ÛΠ30 ª Ô, , ÎÈÓËÌ ÙÔÁÚ ÊÔ Ï ÌappleÈÔÓ ( ıô Û ÏÔ ÓÓ ) Slogans Youth Prize ÛÙÔ ºÂÛÙÈ Ï ÓÓÒÓ 2001 Ó ÓÙ ÍË ÃÚ Û ÓÔ

11 ƒ À 30 ª À Ë π μπμ π À π 11 Το βιβλίο είναι ογκώδες, πολυσέλιδο, με πολύ μικρού μεγέθους γραμματοσειρά. Ο τίτλος ξενίζει: «Στην Ευρώπη». Το όνομα της αρχαιοελληνικής μυθολογικής φιγούρας, η Ευρώπη που την άρπαξε ο Δίας για να ικανοποιήσει τις ερωτικές του φαντασιώσεις, είναι πολύσημος όρος. Ποια Ευρώπη εννοούμε σήμερα; Ποια Ευρώπη σχεδιάζουμε στον χάρτη και ποια Ευρώπη διασχίζουμε πραγματικά; Ο Χέιρτ Μακ βεβαιώνει ότι εννοεί την Ευρώπη του κοντινού χθες και του παρατεταμένου σήμερα: είναι η Ευρώπη που της αφοσιώθηκε για έναν ολόκληρο χρόνο, φιλοξενήθηκε στις πόλεις της, άγγιξε τα μνημεία και τους ανθρώπους της, οσφράνθηκε την Ιστορία και τους μύθους της. Ζωντανό παρελθόν με άπειρες συνισταμένες Το βιβλίο (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, 2008, σε μετάφραση Ινώς Μπαλτά-Βαν Ντάικ) μπορεί να θεωρηθεί ταξιδιωτική αφήγηση. Κάποιοι κριτικοί λογοτεχνίας έχουν κάνει λόγο για δημοσιογραφικό κείμενο. Άλλοι αρνούνται την επιστημονική του επάρκεια ώστε να δηλωθεί ως ιστοριογραφική αποτίμηση. Για τον συγγραφέα και το αναγνωστικό κοινό, πάντως, είναι φανερό ότι το ξεφύλλισμα κάθε σελίδας αποτελεί μια μικρή στάση στην Ιστορία της Ευρώπης, σ όλα εκείνα τα μακροϊστορικά και μικροϊστορικά δεδομένα που συνθέτουν ως μωσαϊκό την απεικόνιση αυτής της ηπείρου στην πορεία του χρόνου. Ο Χέιρτ Μακ αποδύεται σ έναν αγώνα με τα σημάδια αυτού του χρόνου. Με ορμητήριο την Ολλανδία και τη συζήτηση με τον «Κόκκινο Ολλανδό», έναν χαλκέντερο εκατονταετή συμπατριώτη του, ξεκίνησε το ταξίδι της αναζήτησης. Με έναν φορητό υπολογιστή, μερικά είδη προσωπικής υγιεινής και μπόλικο κουράγιο άρχισε ν αναδιφεί σ αυτό το αλλόκοτο σύνολο, σε ένα αμάλγαμα που προέκυψε από το σφυρί πολλών μαστόρων, στην ευρωπαϊκή ενδοχώρα αλλά και στην ευρωπαϊκή ιδέα. Το ταξίδι του Ιανουαρίου 1999 κράτησε για έναν ημερολο-γιακό χρόνο. Αναρωτιέται κανείς αν αυτές οι 365 ημέρες επαρκούν για το εγχείρημά του. Κάπου ο ίδιος σημειώνει με νόημα: «Βρίσκομαι σ αυτό το appleôúùú ÙÔ Geert Mak ÏÏ Ó fi ÚÔÓÔÁÚ ÊÔ ÙË ÚÒappleË ÌÂÚ Ú ÛΠ30 ª Ô, , ıô Û ÎÔ ÚÈ Ï ÂÓÙ ÎË (appleâú. 13) ÚÔ Û ÛË È Ï Ô «ÙËÓ ÚÒappleË. Δ Í È ÛÙÔÓ 20fi ÈÒÓ»  ÌÂÓÔ μ Û ÏË ƒô ÏË μέλλον και κοιτάζω προσεκτικά γύρω μου...», εννοώντας ότι το παρελθόν της Ευρώπης είναι ζωντανό, αναπνέει, ίσως κάποτε ζέχνει, διεγείρει τις αισθήσεις, αφυπνίζει το πνεύμα, προκαλεί συγκρίσεις και αναλύσεις. Επομένως, οι συνισταμένες του είναι άπειρες - ο συγγραφέας δεν θα έπαυε να ανακαλύπτει την Ευρώπη έστω κι αν αφιερωνόταν σ αυτήν για όλη τη ζωή του. Πόλεμος και ευημερία: το κατ εξοχήν ευρωπαϊκό δίπολο Τα πραγματολογικά στοιχεία, οι ιστορικές παραπομπές, ο ημερολογιακός τόνος της περιγραφής, η επιδίωξη συμπερασμάτων με στόχο την αποκάλυψη των προσωπείων και της αλήθειας, λαμβάνουν χώρα με την ψύχραιμη γραφή του Χέιρτ Μακ. Ο αφηγηματικός ρυθμός του μοιάζει υπνοβατικός καθώς -εύκολα το διαπιστώνει κανείς- περιγράφει το συμβάν επιτρέποντας στον αναγνώστη να σκεφτεί, να καταλήξει σε συμπεράσματα για τις αιτίες και τις αφορμές που προκάλεσαν αυτό το συμβάν. Η πλοκή που αναπτύσσεται στα δώδεκα κεφάλαια (ένα για κάθε μήνα του έτους) οδηγεί στο να αναγνωρίζει ο καθένας αυτό που είναι επειδή ακριβώς νιώθει ν απομακρύνεται από αυτό που τον δημιούργησε: τις προηγούμενες γενιές, τον ορίζοντα του τόπου του, τη γλώσσα, τις ιδέες. Με άλλα λόγια, ο Χέιρτ Μακ χτίζει μια ποιητική κι έναν μύθο στο ταξίδι του. Νομιμοποιεί τη φυγή του σύγχρονου ανθρώπου από τον χωρόχρονό του, εμποτίζει την ιστορική συνείδηση με την αφήγηση παράλληλων ή αλληλοδιαδεχόμενων γεγονότων, προσδοκά -τι άλλο;- την «επαναμάγευση» της Ευρώπης, ακόμη κι αν πίσω από τις αράδες του υπάρχει η πιο λυπητερή εκδοχή (ο πόλεμος) συνάμα με την πιο παρηγορητική (ευημερία). Τι άλλο, εξάλλου, θα μπορούσε να χαρακτηρίσει τη γηραιά ήπειρο πέρα από αυτό το δίπολο; à ÈÚÙ ª Î ÚÂÈ ÂÎÙ ÌËÛË ÛÙËÓ apple ÙÚ ÙÔ ˆ ËÌÔÛÈÔ- ÁÚ ÊÔ. Ó È Âapple ÛË ÈÛÙÔÚÈ- Îfi, Ì appleôïèùèî appleúôùèì ÛÂÈ appleô ÂÎÙ ÓÔÓÙ È ÛÙÔÓ ÒÚÔ ÙÔ Â ÚˆÛÔÛÈ ÏÈÛÌÔ. ø ÂÎ ÙÔ ÙÔ, ÔÈ applefi ÂÈ ÙÔ ÁÈ ÙËÓ «ÚˆÏ Ó Ë» Â Ó È Û ÁÎÂÎÚÈ- Ì Ó : ÚËÛÈÌÔappleÔÈ ÙËÓ apple Ú - ÙËÚËÙÈÎfiÙËÙ ÙÔ -ˆ ÔÊ ÏÂÈ Î ıâ Û ÓÙ ÎÙË ÂÊËÌÂÚ apple Ó ÓÙÈ ÛÙ Ê ÈÓfiÌÂÓ Î È Ù ÓÔÔ ÌÂÓ -, Î Ù ÁÚ ÊÂÈ ÛÙÔ ËÌÂÚÔÏfiÁÈfi ÙÔ fiïâ ÙÈ appleïë- ÚÔÊÔÚ Â appleô Û ÁÎÂÓÙÚÒÓÂÈ Î È È ÛÙ ÚÒÓÂÈ. ΔÔ Î ÚÈfiÙÂ- ÚÔ, Ë Ù ÓÈÎ ÙË ÁÚ Ê ÙÔ ÂappleËÚ ÂÙ È applefi ÙËÓ Ó ÁÎË Ó appleúôûê ÚÂÈ ÛÙÔÓ Ó ÁÓÒÛÙË ÙËÓ Â Î ÈÚ Ó ÂÈ ÙËÓ ÚÒappleË Ì Û applefi Ù appleôïï appleï Î ÙÔappleÙÚ ÙË. ÂÚÈÁÚ ÊÂÈ ÙËÓ ÂÌappleÂÈÚ appleô appleôúú ÂÈ applefi ÙÔ Ï ÌÌ ÙÔ, apple.. fiù Ó È Û - ÂÈ ÙÔ μâúôï ÓÔ («ÙÔÓ Ú Ô- ÓÙÔ ˆÚÈ ÙË ÙË ÚÒappleË») È ÎÚ ÓÂÈ ÙÔ ÛÎ Ó ÂÓÙ ÛÙÔÓ ÛÙ ıìfi ÙÔ μô appleâúù Ï ÎÈ ÏÏÔ ÙfiÛÔ Û ÔÏÂ Ù È Ì ÙÔ ËÌÂÚÔÏfiÁÈÔ ÌÈ ÁÏ appleùúè ÙÔ 1909 Ë ÔappleÔ appleâúèáú ÊÂÈ ÌÈ ÓÙÈÎÚÔ fiìâóë ÁÈ Ù ÛËÌÂÚÈÓ Â ÔÌ Ó ÙÌfiÛÊ È- Ú ÙË applefiïë. ÕÏÏÔÙÂ Ú ÛÎÂ- Ù È ÛÙËÓ ÂÊ ÏÏÔÓÈ ÁÈ Ó ÂÈ ÙÔ Û Á ÚÔÓÔ ÙÔ ÚÈÛÙÈÎÔappleÔÈËÌ ÓÔ ÓËÛ ÙˆÓ appleù Ó ÛˆÓ Ì Û applefi ÙÔÓ applefië Ô ÙË appleâú ÊËÌË ÛÊ Á ÙˆÓ πù ÏÒÓ ÛÙÚ ÙȈÙÒÓ applefi ÙÔ Ó ÙÔ ÏÏ Ì ÓÂÈ ÙÔÓ apple ÏÌfi ÙË ÂappleÈÙË Â Ì ÓË Â Úˆapple - Î Â Ì ÚÂÈ, apple Ú fiïë ÙËÓ apple ÚÍË ÙË Δ Î È ÙËÓ «ÕÓÔÈ- ÍË ÙË Ú Á» Î È Ù ÂÁÎÏ - Ì Ù ÙÔ ÂÌÊ Ï Ô appleôï ÌÔ ÛÙËÓ appleúòëó ÈÔ ÁÎÔÛÏ, ÛÂ Û Ó ÚÙËÛË Ì ÙÔ Ô Î Ù - ÛÙÚÔÊÈÎÔ appleôï ÌÔ ÙÔ 1914 Î È ÙÔ 1939.

12 12 E π Δƒ μπμ π À ÈÔ ÌÂÁ ÏË, appleèô appleïô ÛÈ Î È Ì ΠÈÓÔÙÔÌ Â Ë 5Ë μ. È appleúòùë ÊÔÚ Ê ÙÔ Î ıèâúòóâè ÙÔÓ ıâûìfi ÙË ÙÈÌÒÌÂÓË ÒÚ Ì appleúôûîâîïëì ÓË ÙË ÏÏ - ÌÈ ÒÚ appleô ÂÈ ÈÛ ÚÔ ÂÛÌÔ Ì ÙËÓ ÏÏ Î È appleôïï ÌÂÙ ÊÚ ÛÂÈ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ ÚÁˆÓ. ÏÏ Ì ı ÚÌË ÏÏ Î È Ì ËÏ ÈÛıËÙÈÎ appleô ÙËΠÙËÓ appleúfiûîïëûë. ÙÔ appleâú appleùâúô 15, 200 Ù.Ì. ÊÈÏÔÍÂÓÔ Ó ÙËÓ ÙÈÌÒÌÂÓË ÒÚ Î È ÙÔ 80 ÂÎ ÔÙÈÎÔ Ô ÎÔ appleô Û ÌÌÂÙ Ô Ó ÛÙËÓ 5Ë μ. ÂÓ ÂÓÙ appleˆû Û ÌfiÓÔ ÙÔ appleâú appleùâúô ÙË ÙÈÌÒÌÂÓË ÒÚ ÙË ŒÎıÂÛË... È Ù appleâú appleùâú ÙˆÓ ÏÏ ÓˆÓ ÂÎ ÔÙÒÓ ÙÚ ËÍ Ó ÙËÓ appleúôûô Ì ÙË Ê ÓÙ Û, ÙËÓ ÈÛıËÙÈÎ Î È ÙËÓ appleúˆùôù apple ÙÔ. 5Ë μ È ı ÙÂÈ Ó appleôï Ó Ùfi Âapple ÁÁÂÏÌ ÙÈÎfi appleúôê Ï. Ù appleâú appleùâú ÙˆÓ ÂÎ ÔÙÒÓ, ÏÏ ÓˆÓ Î È Í ÓˆÓ, ÍÂÎ ÓËÛ Ó ÔÈ appleúòùâ Û Ó ÓÙ ÛÂÈ. ªÂÙ Í Ô appleúô ÚˆÓ Ë È ı ÓÙÚÈ ÙÔ ıóèîô ÓÙÚÔ μè Ï Ô. x Θύμα της κυκλοφοριακής συμφόρησης της Θεσσαλονίκης έπεσε ο διευθυντής της εφημερίδας «Le Monde» Ερίκ Φοτορινό, με αποτέλεσμα να καθυστερήσει τρία τέταρτα στη χθεσινή εκδήλωση «Βιβλίο και πολιτική», με συνομιλητή τον Ευάγγελο Βενιζέλο και συντονιστή τον Γιώργο Σκαμπαρδώνη. Παρ όλη την ταλαιπωρία του, πάντως, αποδείχθηκε ιδιαίτερα ψύχραιμος και ανέλυσε με μοναδικό τρόπο την πολιτική κατάσταση στη Γαλλία σε συνάρτηση με το βιβλίο. x Είναι γεγονός ότι η Έκθεση Βιβλίου δίνει τη δυνατότητα σε συγγραφείς να συνομιλήσουν με εκδότες και άλλους επαγγελματίες από την Ελλάδα και το εξωτερικό και να προωθήσουν τα βιβλία τους. Το αυτί μας πήρε μια σύντομη συνομιλία μεταξύ του συγγραφέα Αλέξη Σταμάτη και του Ιταλού εκδότη Νικόλα Κροτσέτι. Οι δυο τους συζητούσαν για το βιβλίο του πρώτου με τίτλο «Αμερικάνικη Φούγκα», που θα κυκλοφορήσει μεταφρασμένο στα ιταλικά τον Σεπτέμβριο. Καλοτάξιδο! x Μια ευχάριστη έκπληξη στα εγκαίνια της 5ης ΔΕΒΘ ήταν η παρουσία του υπουργού Τουριστικής Ανάπτυξης Άρη Σπηλιωτόπουλου, ο οποίος βρέθηκε στους χώρους της HELEXPO για τα εγκαίνια της έκθεσης Summer κι έτσι βρήκε την ευκαιρία να επισκεφθεί και την Έκθεση Βιβλίου. Μάλιστα, ο... È Ï Ô; ÈÎ ˆÌ ÌÔ! Ô È ÛËÌÔÈ ÏÏÔÈ ÂÈÎÔÓÔÁÚ ÊÔÈ, Ë ƒâìapple Î ÙÔÙÚÂÌ Ú Î È Ô ºÈÏ apple ªappleÂÚÙÚ Ó, Û Ó ÓÙËÛ Ó ÙÔ ÌÈÎÚÔ Ó ÁÓÒÛÙ ÙÔ - applefi ÙÔ Ï ÌÌ ÙË appleâ ı ÓË ÙË È ÈÎ ˆÓÈ, Ë ÂÚÔÎÒÛÙ. ÊÈ Î È ÚÒÌ ÛÙËÓ È ÈÎ ˆÓÈ.

13 ƒ À 30 ª À Ë π μπμ π À π 13 υπουργός Μακεδονίας - Θράκης Μαργαρίτης Τζίμας ξεκίνησε την ομιλία του καλωσορίζοντάς τον! x Ανάμεσα στα 200 και πλέον άτομα που βρέθηκαν στην τελετή έναρξης της 5ης ΔΕΒΘ είδαμε τους προξένους πολλών χωρών στη Θεσσαλονίκη, τον καλλιτεχνικό διευθυντή του ΚΘΒΕ Νικήτα Τσακίρογλου, τον πρύτανη του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Ηλία Κουσκουβέλη, τον πρώην πρύτανη του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Γιάννη Αντωνόπουλο, συγγραφείς, δημοσιογράφους και πολλούς άλλους φίλους του βιβλίου. x Πολύ ενδιαφέρουσα και η παρουσίαση που έκαναν οι δύο καλοί ηθοποιοί του ΚΘΒΕ Χρήστος Σουγάρης και Ερατώ Πίσση. Έδωσαν μια ξεχωριστή νότα στην τελετή των εγκαινίων. Ευχάριστη ατμόσφαιρα δημιούργησε μετά τη λήξη και η ζωντανή μπάντα, που επισφράγισε το γεγονός μετά μουσικής! x Μικροί και μεγάλοι διασκέδασαν, μίλησαν και έπαιξαν με την... ξυλοπόδαρη και τη φραουλίτσα που περιδιάβαιναν στους διαδρόμους των περιπτέρων της έκθεσης και αντάλλασσαν πειράγματα με τους επισκέπτες. ÔÈÔ Â appleâ fiùè ÔÈ Ó ÔÈ ÂÓ Û ÔÏÔ ÓÙ È Ì ÙËÓ appleôïèùèî ; ÙÈÁÌÈfiÙ appleô applefi ÙËÓ ÎıÂÛË appleôïèùèî Ê Û. ŸÙ Ó Ë È ÓfiËÛË Û Ó ÓÙ ÙËÓ appleôïèùèî... ÈÎ ÓÔappleÔ ËÛË Â Ó È ˆÁÚ ÊÈÛÌ ÓË ÛÙ appleúfiûˆapple ÙˆÓ Ô appleúô ÚˆÓ, ÙË HELEXPO Î È ÙÔ μπ. ÙÔ Î ÓÙÚÔ ÙÔ appleâúèappleù ÚÔ 15 Ù apple Ë Î Ú È ÙÔ ıóèîô ÓÙÚÔ μè Ï Ô.

14 14 5Ë π μπμ π À π apple È ÈÎ ÁˆÓÈ Ô ÛappleÔ Â ÂÈÎÔÓÔÁÚ ÊÔÈ ÛÙËÓ 5Ë μ Rébecca Dautremer Ì ÁÈÎ Û ÓÙ Á ÙË «Ζεστά χρώματα και ακρίβεια στον σχεδιασμό». Αυτή είναι η συνταγή της Ρεμπέκα Ντοτρεμέρ, μαγική και αλάνθαστη, όπως αποδεικνύεται. Συγγραφέας, εικονογράφος και σχεδιάστρια κόμικς, η Ρεμπέκα Ντοτρεμέρ είναι μία σταρ στο είδος της, ιδιαίτερα αγαπητή από τους μικρούς αναγνώστες των βιβλίων της, ηλικίας 3 ως 11 ετών. Αυτό ήταν έκδηλο στη χθεσινή συνάντησή της με τα παιδιά, τα οποία της απηύθηναν πολλές και ποικίλες ερωτήσεις: «Πόσο χρόνο χρειάζεστε για να ολοκληρώσετε ένα σχέδιο ή ένα βιβλίο;», «Είναι δύσκολο να ζωγραφίζει κανείς εικόνες για βιβλία;», «Σας παίρνει καιρό να φανταστείτε κάτι που θα ζωγραφίσετε;», ήταν οι απορίες τους. Η ίδια έδωσε λεπτομερειακές απαντήσεις, ενώ δεν δίστασε να «ξεδιπλώσει» τα σχέδια του νέου, ακυκλοφόρητου βιβλίου της με τίτλο «Έλβις». Η Ντοτρεμέρ γεννήθηκε το 1971 στη νότια Γαλλία και σπούδασε γραφιστική στην École nationale supérieure des arts décoratifs de Paris (ENSAD), όπου οι καθηγητές της διέκριναν αμέσως το ταλέντο της και την ενθάρρυναν να στραφεί στην εικονογράφηση παιδικών βιβλίων. Απέσπασε το Prix Sorcières 2004 στη Γαλλία για το βιβλίο της «Ο ερωτευμένος» και έκανε παγκόσμια επιτυχία με τις «Πριγκίπισσες άγνωστες και ξεχασμένες», το Χρησιμοποιεί γκουάς, το οποίο, όπως λέει, «δεν είναι νεκρό υλικό, αλλά αντίθετα ζωντανεύει πάνω στο χαρτί». Σήμερα είναι αναγνωρίσιμη πια όχι μόνο από τα σχέδιά της με τα πλούσια, ζεστά χρώματα, αλλά και από το ονειρικό, ποιητικό στιλ της γραφής της. Όλα τα βιβλία της κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο». Jutta Bauer Δ Ï ÓÙÔ ˆÚ Û ÓÔÚ Οι περισσότεροι εικονογράφοι παιδικών βιβλίων δουλεύουν με ένα υλικό και προσπαθούν να βελτιωθούν πάνω σ' αυτό. Όχι η Γιούτα Μπάουερ. «Είναι βαρετό να κάνεις τα ίδια. Εγώ δουλεύω με διάφορες τεχνικές: ακουαρέλα, μαρκαδόρους, χρωματιστά μολύβια, πενάκι», λέει. Τελευταία στράφηκε στον σχεδιασμό σε ηλεκτρονικό υπολογιστή, μια διαδικασία που τη βρίσκει «πολύ ψυχρή», αλλά δεν την απορρίπτει. Γιατί θέλει συνεχώς να πειραματίζεται. Πολυτάλαντη και ανήσυχη, η Γιούτα Μπάουερ είναι μία από τις πιο γνωστές Γερμανίδες εικονογράφους και συγγραφείς παιδικών βιβλίων, ενώ παράλληλα είναι δημιουργός κόμικς για ενήλικες και συνεργάζεται και στον κινηματογράφο, σε ταινίες κινουμένων σχεδίων. Γεννημένη το 1955 στο Αμβούργο, σπούδασε στο Fachhochschule für Gestaltung της γενέτειράς της και πολύ νωρίς στράφηκε στην εικονογράφηση παιδικών βιβλίων. Το πρώτο της βιβλίο εκδόθηκε το Ανάμεσα στις πιο γνωστές δουλειές της είναι η εικονογράφηση για τη σειρά βιβλίων «Juli» της Kirsten Boie. Μέχρι σήμερα έχει κάνει την εικονογράφηση για περισσότερα από 40 βιβλία και έχει πάρει πολλά βραβεία. Τα βιβλία της έχουν εκδοθεί από μεγάλους εκδοτικούς οίκους. Στα ελληνικά ωστόσο δεν έχει μεταφραστεί ακόμη κανένα βιβλίο της. Για το βιβλίο της «Opas Engel» («Ο άγγελος του παππού»), που πρόσφατα έγινε και ταινία κινουμένων σχεδίων μικρού μήκους, ήταν υποψήφια για το Deutscher Jugendliteraturpreis, το Όταν ξεκίνησε να το γράφει σκόπευε να απευθύνεται σε ενήλικες αναγνώστες. «Οι ιστορίες είναι σαν τα αγγεία. Δίνουν μία φόρμα, αλλά κάθε αναγνώστης, μικρός ή μεγάλος, αναλαμβάνει να τα γεμίσει με τις εμπειρίες του και τις δικές του ιστορίες». Jutta Bauer Rébecca Dautremer Rébecca Dautremer ΔÔ appleúfiáú ÌÌ ÙË ƒâìapple Î ÙÔÙÚÂÌ Ú ÛÙËÓ 5Ë μ Ú ÈÛ ıâ, ÌÂ Ó ÂÚÁ ÛÙ ÚÈ ÙÔ appleúˆ Î È Ì appleôáú Ê È Ï ˆÓ ÙÔ applefiáâ Ì. ÌÂÚ Ú ÛΠ30 ª Ô ÛÙÈ , Ë ÂÈÎÔÓÔÁÚ ÊÔ ı Û Ó ÓÙËı ÌÂ Ì ıëù. ÙÔ ÌÊÈı ÙÚÔ ÙË È ÈÎ ˆÓÈ ÛÙÈ Ë ª Ú ÙÂÎ ÛÙÚÔ ı apple ÚÔ ÛÈ ÛÂÈ ÙÔ ÚÁÔ ÙË ƒâìapple Î ÙÔÙÚÂÌ Ú Û ÂÓ ÏÈÎÂ, ÂÎapple È Â ÙÈÎÔ Î È Âapple ÁÁÂÏÌ Ù Â ÙÔ È Ï Ô. Δ ÏÔ, ÛÙËÓ È ÈÎ ˆÓÈ Î È ÛÙÔ appleâú appleùâúô ÙˆÓ ÂÎ fiûâˆó ªÂÙ ÌÈÔ ÛÙÈ Ë ÏÏ ÂÈÎÔÓÔÁÚ ÊÔ appleôáú ÊÂÈ È Ï ÙË Î È Ú ÂÈ «ÙfiÁÚ Ê» ÙË. Jutta Bauer Â Û ÓÂÚÁ Û Ì ÙÔ πóûùèùô ÙÔ Goethe ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË Ë ÈÔ Ù ªapple Ô ÂÚ Ú ÛÎÂÙ È ÛÙËÓ 5Ë μ Î È apple ÚÔ ÛÈ ÂÈ ÙË Ô ÏÂÈ Î È ÙÔÓ ÙÚfiappleÔ ÂÚÁ Û ÙË. ŒÓ ÂÚÁ ÛÙ ÚÈÔ appleú ÁÌ ÙÔappleÔÈ ıëîâ Ë ıâ, ÂÓÒ ÏÏÔ Ó ı Á ÓÂÈ Û ÌÂÚ Ú ÛΠ30 ª Ô, , ÛÙËÓ È ÈÎ ˆÓÈ. πøƒ Δ À «Δ apple È È Â Ó È ÙÔÈÌ Ó ÎÔ ÛÔ Ó Î È ÁÈ ÙÔ Î Ïfi Î È ÁÈ ÙÔ Î Îfi» Μέσα από μια θεατροποιημένη παρουσίαση του Χρήστου Χριστόπουλου και της Μάγδας Γκουβέρου, το κοινό είχε χθες την ευκαιρία να γνωρίσει το παραμύθι του Γιώργου Τούλα «Ο Τσουρέκης που τον έλεγαν Ελία» (εκδ. Επόμενος Σταθμός). Το βιβλίο αφορά τη διαφορετικότητα, τις προσπάθειες του μικρού Ελία να επιβιώσει σε μια νέα χώρα, την προκατάληψη των συνομηλίκων του. «Θέλησα να αναδείξω και μια άλλη πλευρά που κρύβουν όλα τα παιδιά μέσα τους: μια σκληρή πλευρά, πολλές φορές αμείλικτη. Τα παιδιά δεν είναι μόνο άγγελοι», μας είπε ο Γιώργος Τούλας. Ο ίδιος θέλησε να συνδέσει αυτή την έκδοση με έναν κοινωνικό σκοπό, και γι αυτό στις παρουσιάσεις συμμετέχει η κοινωνική οργάνωση υποστήριξης νέων «Άρσις», στην οποία πηγαίνει ένα μέρος των εσόδων. «Για περισσότερα από δέκα χρόνια έλεγα παραμύθια αυτοσχεδιάζοντας στις κόρες μου τα βράδια. Είχε φτάσει η στιγμή να καταγράψω μια ιστορία και στο χαρτί. Ήταν όμως ένα στοίχημα για μένα», λέει ο συγγραφέας, ο οποίος θεωρεί τα παιδιά ένα δύσκολο κοινό. «Είναι πολύ ψυλλιασμένα πια. Πρέπει να κατανοήσεις τον τρόπο που σκέφτονται, να μη διστάσεις να μπεις και σε μονοπάτια του μυαλού τους όπου συνήθως δεν έμπαινε η γλυκερή παιδική λογοτεχνία που συνηθίσαμε για χρόνια. Τα παιδιά είναι έτοιμα να ακούσουν και για το καλό και για το κακό». * apple ÚÔ Û ÛË ÙÔ È Ï Ô ı Âapple Ó ÏËÊı ÛÙËÓ È ÈÎ ˆÓÈ ÚÈÔ ÙÔ 31 ª Ô ÛÙÈ

15 01 ªÂÁ ÏÔÈ Î È ÌÈÎÚÔ Î ÏÏÈÙ Ó ÙËÓ È ÈÎ ˆÓÈ ı ÁÓˆÚ ÛÔ Ì ÙÔ ÚÁÔ ÙˆÓ ÂÈÎÔÓÔÁÚ ÊˆÓ Philippe Bertrand, Rebecca Dautremer, Joel Franz Rosell, Nathalie Novi, Î È Jutta Bauer. ÊÈÏÔÍÂÓËıÔ Ó fiìˆ Î È ÂÈÚÔappleÔ ËÙ È Ï Ì ı Ì ÙÔÓ Ú ÙÛÈÛÌfi, ËÌÈÔ ÚÁ Â ÙˆÓ Ì ıëùòó ÙÔ ÏÏÈÙ ÓÈÎÔ ÌÓ Û Ô Ú Î. apple ÛË, Ï ÎÒÌ Ù applefi ÙÔ ÏÏÈÙ ÓÈÎfi ÌÓ ÛÈÔ ÌappleÂÏÔÎ appleˆó ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË. 02 Îı ÛÂÈ Ó È Ê ÚÔÓ apple ÚÔ ÛÈ ÂÈ Ë ÎıÂÛË ÎfiÌÈÎ ÙÔ Jim Cownley Ì ٠ÙÏÔ Amelia Rules! The things I cannot change, appleô Ó Ê ÚÂÙ È ÛÙÔÓ applefiïâìô ÙÔ πú Î. ÕÏÏË ÌÈ ÎıÂÛË apple ÚÔ ÛÈ ÂÈ È ÎÙÈÎfi ÏÈÎfi applefi ÙÔ appleúfiáú ÌÌ ŒÓÙ ÍË apple È ÈÒÓ ÏÏÔ appleòó Î È apple ÏÈÓÓÔÛÙÔ ÓÙˆÓ ÛÙÔ Û ÔÏÂ Ô ÁÈ ÙËÓ appleúˆùô ıìè ÂÎapple  ÛË ÙÔ ıóèîô appleô ÈÛÙÚÈ ÎÔ ÓÂappleÈÛÙËÌ Ô ıëóòó. È È ÙÚÔ ÙÔ fiûìô apple ÚÔ ÛÈ Ô Ó ÌÈ ÛÂÈÚ applefi appleôï ڈ̠ˆÁÚ ÊÈ, ÙÈ ÔappleÔ Â ÊÈÏÔÙ ÓËÛ Ó apple È È ÙÔ Î Ï ÙË ÚÈ ÓÎ, fiù Ó Ë ÔÚÁ ÓˆÛË Î Ù ÛΠ۠٠ÛÛÂÚ Û ÔÏÈÎ Û ÁÎÚÔÙ Ì Ù ÛÙËÓ appleâúèô ÙÔ. 03 ÈÎ ÛÙÈÎ ÂÚÁ ÛÙ ÚÈ ΔÔ ª ΠÔÓÈÎfi ªÔ ÛÂ Ô Á ÚÔÓË Δ ÓË ÔÚÁ ÓÒÓÂÈ ÂÈÎ ÛÙÈÎ ÂÚÁ ÛÙ ÚÈ Ì ٠ÙÏÔ ΔfiappleÔ : ÛÂÏ Â ÔÓÂ ÚˆÓ Ì ÙËÓ Â ÁÂÓÈÎ ÔÚËÁ ÙˆÓ EÎapple È Â ÙËÚ ˆÓ ª ÓÙÔ Ï Ë Î È ÙÔ ıóèîô ÓÙÚÔ μè Ï Ô (Î ıëìâúèó , , appleâú. 13), Ì ÛË ÙÔ ÛÎÂappleÙÈÎfi ÙË ÎıÂÛË ΔfiappleÔ ÙÔ ªª Δ Î È ı ÓÔ Ó ÙËÓ Â Î ÈÚ ÛÙ apple È È Ó ËÌÈÔ ÚÁ ÛÔ Ó Ì fi ËÌ ÙËÓ Ù ÓË ÙÔ È Ï Ô ÙˆÓ ÈÎÒÓ ÙÔ ÔÓÂ ÚˆÓ Î È Â ÒÓ. 04 Û Â Ó ÁÓˆÛË ΔÔ ıóèîfi ÓÙÚÔ μè Ï Ô appleúôˆıâ ÙÈ Ï Û Â Ó ÁÓˆÛË ÁÈ apple È È, ÓÔÓÙ ÙÔ ÙË Ó ÙfiÙËÙ Ó ÚıÔ Ó Û Âapple Ê Ì ÙÔ Î Ïfi È Ï Ô Î È Ì ÙÔ ËÌÈÔ ÚÁÔ ÙÔ. ÙËÓ ÏÏ Â Ó È Î Ù ÁÂÁÚ ÌÌ ÓÂ Ì ÚÈ ÛÙÈÁÌ appleâú appleô 20 apple È ÈÎ Ï Û Â Ó ÁÓˆÛË! Í ÏÏÔ, Ô Û ÏÏÔÁÔ Ï + Ê ÏÔÈ ÂÓı ÚÚ ÓÂÈ ÙË ËÌÈÔ ÚÁ ÏÂÛ ÒÓ Ó ÁÓˆÛË ÛÙ Û ÔÏÂ, ÔÈ ÔappleÔ Â Ô Ó ˆ Âapple ÎÂÓÙÚÔ ÙË Ì ıëì ÙÈÎ ÏÔÁÔÙ Ó. ª ÚÈ ÛÙÈÁÌ Ô Ó ËÌÈÔ ÚÁËı Á Úˆ ÛÙÈ 150 Ï Û Â Ó ÁÓˆÛË ÛÂ Û ÔÏ fiïë ÙË ÒÚ! Rebecca Dautremer 05 1Ë ŒÎıÂÛË È ÈÎÔ Î È ÊË ÈÎÔ μè Ï Ô ΔËÓ 1Ë ŒÎıÂÛË È ÈÎÔ Î È ÊË ÈÎÔ μè Ï Ô appleú ÁÌ ÙÔappleÔ ËÛ ÙÔ ıóèîfi ÓÙÚÔ μè Ï Ô ( μπ) ÛÙÈ ÂÁÎ Ù ÛÙ ÛÂÈ ÙË HELEXPO ÛÙÔ ª ÚÔ ÛÈ (1-4 ºÂ ÚÔ Ú Ô 2008). ÙÈ Ù ÛÛÂÚÈ ËÌ Ú ÙË ÏÂÈÙÔ ÚÁ ÙË ÙËÓ ÂappleÈÛÎ ÊıËÎ Ó appleâúèûûfiùâúôè applefi ÌÈÎÚÔ Î È ÌÂÁ ÏÔÈ Ê ÏÔÈ ÙÔ È Ï Ô. Ú ÁÌ ÙÔappleÔÈ ıëî Ó appleâó ÓÙ ÂÎ ËÏÒÛÂÈ, ÂÓÒ ÂÎÙ ıëî Ó apple È Ó È Î ıò Î È Ûapple ÓÈ ÂÎ fiûâè ÙÔ π. ΔÈÌÒÌÂÓË ÒÚ Ù Ó Ë ÏÏ Ó, ÁÓˆÛÙ ÁÈ ÙÈ ÂÍ ÈÚÂÙÈÎ apple È ÈÎ ÙË ÂÎ fiûâè.

16 16 E π Δƒ μπμ π À Πολιτικός συγγραφέας με τη στενή κοινωνία τη μνήμη μας; μπορεί να ξεκινούν κι από κει... id έννοια του όρου δεν είστε. Παρ όλα αυτά έχω την αίσθηση ότι νιώθετε πολύ άνετα σε μια έκθεση Στην Ελλάδα ξεχνάμε. Και δυστυχώς ξεχνάμε τα χειρότερα. Θυμόμαστε μόνο τις ελάχιστες ευχάριστες Αλλιώς συμπεριφέρεσαι μέσα σε κήπο δέκα στρεμμάτων κι αλλιώς σ ένα μπαλκόνι δύο επί ένα. Οι συμβάσεις με κεντρικό θέμα το πολιτικό αναλαμπές, γι αυτό και βυθιζόμαστε διαφοροποιούνται δραματικά. Ò Î È appleôïï ÚfiÓÈ Ô È ÓÓË ÓıÔ ÏË Ì appleúôûê ÚÂÈ ÈÛÙÔÚ Â ÌÂ È È ÙÂÚË ÙÌfiÛÊ ÈÚ Î È ÂÓ È Ê ÚÔ Û appleïôî, appleô Ù Ùfi ÚÔÓ Ô ËÁÔ Ó ÙÔÓ Ó ÁÓÒÛÙË ÛÂ Ó appleôïï appleïfi Ù Í È - Ó Ù Í È ÛÙÔÓ ÓıÚÒappleÈÓÔ ÈÛÌfi, ÛÙÈ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ Î Î Ù ÛÙ ÛÂÈ, ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈÎ ÎÔÈÓˆÓ. ÙÔ ÙÂÏÂ Ù Ô ÙÔ È Ï Ô, «ΔÔ ÊÈ ÈÔ ÙÔ Á Ï», Ô ÓıÔ ÏË Û ÔÏÂ Ù È Ì ÙÔ ÙËÌ ÙË ÌÓ ÌË appleô ÓÂÙ È. ŸÙ Ó Ô Úˆ ÓÙÈÏ Ì ÓÂÙ È fiùè Ú ÂÈ Ó Í Ó, Î ıâù È Î È Î Ù ÁÚ ÊÂÈ ÙË ˆ ÙÔ, Î È Î Ú ˆ ÙË ÁÓˆÚÈÌ ÙÔ ÌÂ Ù Ì ÏË ÌÈ apple ÏÈ ÛÙÈÎ ÔÈÎÔÁ ÓÂÈ appleô ÛÙ ıëîâ Î ıôúèûùèî ÁÈ ÙË È ÌfiÚÊˆÛ ÙÔ. appleôè ÛÙÈÁÌ, appleôï ÚÁfiÙÂÚ, fiù Ó ÂÈ ÛÂÈ ÂÓÙÂÏÒ ÙË ÌÓ ÌË ÙÔ, Ú ÂÙ È ÛÙ ÚÈ ÙÔ ÂΠÓÔ ÙÔ Î ÌÂÓÔ, appleô ÙÔ È ÂÈ appleï ÔÓ ˆ Ó ÁÓÒÛÙË... È ÓÓË ÓıÔ ÏË ÁÂÓÓ ıëîâ ÙÔ 1947 ÛÙËÓ ÏÂÍ Ó ÚÔ appleôïë. applefi ÙÔ 1969 ÂÚÁ ÂÙ È ˆ ËÌÔÛÈÔÁÚ ÊÔ Î È ÚÔÓÔÁÚ ÊÔ. Û ÔÏ ıëîâ Ì ÙÔ apple È ÈÎfi ı ÙÚÔ Î È ÙÔ apple È ÈÎfi È Ï Ô. ÙÈÚÈΠΠÌÂÓ Î È ıâ ÙÚÈÎ ÚÁ ÙÔ apple ÚÔ ÛÈ ÛÙËÎ Ó ÛÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ı ÙÚÔ. Û ÔÏ ıëîâ ÁÈ ÚÎÂÙ ÚfiÓÈ Ì ÙËÓ ÂappleÈıˆÚËÛÈÔÁÚ Ê. ŒÁÚ Â Ì ıèûùôú Ì Ù Î È ÌÂÙ ÊÚ ÛÙËΠÛÙ Á ÏÏÈÎ, ÔÏÏ Ó ÈÎ, ÁÁÏÈÎ Î È È appleˆóèî. ÂÈ ÛÙËÓ ı Ó Î È Â Ó È Ì ÏÔ ÙË. βιβλίο. Η πολιτική με διάφορους τρόπους είναι παρούσα σε κάθε έργο σας, από τα παλιότερα επιθεωρησιακά σας κείμενα μέχρι τα τωρινά μυθιστορήματα... Δεν θα μπορούσα να είμαι με οποιαδήποτε έννοια του όρου πολιτικός. Εξάλλου ο όρος πολιτικός μου θυμίζει τον αντίστοιχο τραγωδός που χρησιμοποιούν στο θέατρο και είναι, για μένα, γελοιωδέστατος. Στην περίπτωση των τραγωδών έχουμε θεατρίνους που παίζουν ή ασκούνται στην τραγωδία. Στην άλλη, στους συγγραφείς, το να παρατηρείς και να οσμίζεσαι το κλίμα και τις παραμέτρους που διαμορφώνουν τις κοινωνικές αγωνίες είναι αυτονόητο. Οι μυθιστοριογράφοι, οι παραμυθάδες, δεν είναι δοκιμιογράφοι, αναλυτές ή ιστορικοί. Βάση τους είναι η φαντασία και η παντελώς ιδιωτική ευαισθησία. Στο πρόσφατο βιβλίο σας, Του φιδιού το γάλα, η υπόθεση περιστρέφεται γύρω από την ηθελημένα σε μια βαλτώδη λήθη που δεν οδηγεί πουθενά. Το χειρότερο είναι πως ασυνείδητα εφαρμόζουμε τη χριστιανική συγγνώμη σε βαθμό κακουργήματος για να αναπαράγουμε αενάως την κακοτυχία μας. Φυσικά αυτό βολεύει τους πάντες. Ο ήρωας στου Φιδιού το γάλα αντιλαμβάνεται με δραματικό τρόπο το ξεθώριασμα της μνήμης του. Κι έτσι θα υπερασπιστεί ως το τέλος το δικαίωμά του να διεκδικεί κάποιες αναμνήσεις. Όλο το έργο σας είναι μια ανατομία της οικογένειας, ένα ξεσκέπασμα των προβλημάτων και των τυφλών σημείων της. Πώς βλέπετε να μετασχηματίζεται αυτός ο θεσμός στις μέρες μας αλλά και στο μέλλον; Η οικογένεια δεν άλλαξε ως δομή, συναισθηματικά, καταστροφικά, από τα χρόνια των Ατρειδών. Ο Αγαμέμνων και η Κλυταιμνήστρα είναι πανέτοιμοι να βρικολακιάσουν το μίσος και τους έρωτές τους. Οι δεσμοί στις οικογένειες παίζουν, Θέλετε να μας πείτε από πού ξεκινάτε κάθε φορά ένα καινούργιο βιβλίο; Πόσο χρόνο σας παίρνει να το τελειώσετε και πότε είστε σίγουρος ότι έχει ολοκληρωθεί; Ξεκινώ πάντα με έναν τεράστιο θυμό γιατί σιχαίνομαι το γράψιμο. Σαν ασθένεια. Ώσπου να μπω στη λογική της θεραπείας, υποφέρω φριχτά. Και κάθε φορά που τελειώνει κάτι, ψευτοορκίζομαι ότι δεν θα επαναληφθεί... Νιώθετε ιδιαίτερα συνδεδεμένος με κάποιο από όλα τα βιβλία σας; Αν ναι, για ποιον λόγο; Δεν θα γίνω πιστευτός, αλλά απομακρύνομαι σχετικά γρήγορα από τη λογική των βιβλίων μου. Μερικές φορές απορώ γιατί επέλεξα τους συγκεκριμένους ήρωες... οι οποίοι σαφώς κι έχουν κάποια δικά μου γνωρίσματα. Προτιμώ πάντως όλα τα βιβλία που έγραψα μετά το Από τον Τούρκο στον κήπο μέχρι Του φιδιού το γάλα. Ο λόγος είναι ότι με εκπλήσσει η υπομονή μου σε απώλεια μνήμης του ήρωα. ακόμη κι εξαιτίας του εμβαδού της μερικά πράγματα, που μάλλον είναι Πιστεύετε πως έχουμε χάσει και ως κατοικίας τους. Μη σας πω ότι όλα μελαγχολικό προσόν της ωριμότητας. È ÓÓË ÓıÔ ÏË ÙËÓ ÏÏ ÍÂ Ó ÌÂ. È ÛÙ Ò ÍÂ Ó Ì ٠ÂÈÚfiÙÂÚ ÌÂÚ Ú ÛΠ30 ª Ô, , ıô Û ÎÔ ÚÈ Ï ÂÓÙ ÎË, appleâú. 13 ÚÔ Û ÛË È Ï Ô «ΔÔ ÊÈ ÈÔ ÙÔ Á Ï» Ó ÓÙ ÍË μ Û ÏË ÁÎ ÏÔ

17 ƒ À 30 ª À Ë π μπμ π À π 17 ÙÚ Ù Ã È Ú ΔÔ «ÚÁ ÛÙ ÚÈ ÙÔ È Ï Ô»... ÌÂÙ ÎÔÌ ÂÈ ÛÙËÓ 5Ë μ Ó ÓÙ ÍË μ Û ÏË ÁÎ ÏÔ ÂÌÈÓ ÚÈÔ ËÌÈÔ ÚÁÈÎ ÁÚ Ê Ì ÙÔÓ ÙÚ Ù Ã È Ú ÙÔ 30 ª Ô ÚÈ Î 31 ª Ô ÂÚ appleùâúô 15, apple Ù ÚÈ ÏˆÛË Û ÌÌÂÙÔ ÛÙÔ ÙËÏ fiûùô Û ÌÌÂÙÔ 100  ÚÒ. ÙËÚËı ÛÂÈÚ appleúôùâú ÈfiÙËÙ. ÚÁ ÓˆÛË: ıóèîfi ÓÙÚÔ μè Ï Ô ( μπ) È ÛÎÔÓÙ ÛÙÔ «ÚÁ ÛÙ ÚÈ ÙÔ È Ï Ô» ÙÔ μπ ÛÙËÓ ı Ó ª ıèûùfiúëì : ÙÚ Ù Ã È Ú, μ ÁÁ ÏË ƒ appleùfiappleô ÏÔ, Δ ÙÈ Ó ÚˆÊ, ÁÂÓ º Î ÓÔ, Ó È ÓË, ŒÚÛË ˆÙËÚÔappleÔ ÏÔ Ô Ï : ªÈÛ Ï º È È ÁËÌ : ªÈÛ Ï º È, ˆÙ ÚË ËÌËÙÚ Ô, ÒÛÙ ÙÛÔ Ï ÚË, Ó Ú ª ÙÛÔ ÔÁÔÙÂ Ó Î È ËÌÔÛÈÔÁÚ Ê (ÎÚÈÙÈÎ Î È ÔÎ ÌÈÔ): μ ÁÁ ÏË Ã Ù Ë ÛÈÏÂ Ô Ô ËÛË: ÙÚ Ù Û ÏË ÁÁÚ Ê apple È ÈÎÔ È Ï Ô : ÃÚ ÛÙÔ ªappleÔ ÏÒÙË, Ï ÓË ÔÚÒÓÔ appleèì ÏÂÈ ÎÂÈÌ ÓˆÓ: Ï ÓË Â ÁÈfiÁÏÔ, ËÌ ÙÚË Ó Η ζωγραφική διδάσκεται, το θέατρο και ο κινηματογράφος επίσης, όπως και άλλες τέχνες. Γιατί πιστεύετε ότι η λογοτεχνία άρχισε να διδάσκεται τόσο αργά; Απ ό,τι καταλαβαίνω, υπήρχε πάντοτε μια ρομαντική αντίληψη για τους λογοτέχνες στην Ελλάδα, ότι δηλαδή γεννιούνται ευνοούμενοι ή ευλογημένοι από τις Μούσες. Το ταλέντο, λένε, δεν διδάσκεται. Και συμφωνώ απόλυτα. Διδάσκονται όμως αρκετές άλλες απόψεις της τέχνης, κι αυτό κάνει τα σχετικά εργαστήρια άξια του χρόνου και του κόπου, αν θέλει κανείς να προοδεύσει και να γίνει όσο το δυνατόν καλύτερος -και σε λιγότερο χρόνο- στο είδος που έχει ταλέντο. Στην Αμερική τα σχετικά εργαστήρια λειτουργούν με επιτυχία από το 1950 τουλάχιστον. Η επιτυχία ενός εργαστηρίου εξαρτάται κατά πολύ από τον διδάσκοντα συγγραφέα. Καμιά φορά ο συγγραφέας είναι πάρα πολύ καλός, αλλά δεν μπορεί να μεταδώσει τις γνώσεις και την πείρα του. Εμείς προσπαθούμε να συνδυάσουμε και τον καλό συγγραφέα και τον καλό δάσκαλο. Θέλετε να μας δώσετε μερικά πιο αναλυτικά στοιχεία για τα εργαστήρια, π.χ. του πεζού λόγου; Ευχαρίστως. Ένα εργαστήρι τέχνης του λόγου διαρκεί δέκα εβδομάδες (συνολικά 30 ώρες) και το παρακολουθούν το πολύ 15 άτομα. Περιλαμβάνει ασκήσεις που καλύπτουν δομή, αφηγηματική φωνή και οπτική γωνία της αφήγησης, χρήση γλώσσας, ανάπτυξη χαρακτήρων, υπόθεση και πλοκή. Στα εργαστήρια προχωρημένων γίνεται και συζήτηση και κριτική αξιολόγηση κειμένων των μαθητών των ίδιων. Από όσο γνωρίζουμε, η σχετική βιβλιογραφία είναι ανύπαρκτη, τουλάχιστον στα ελληνικά. Εσείς ποια ή ποιες μεθόδους χρησιμοποιείτε; Υπάρχουν πάρα πολλά βιβλία στον αγγλόφωνο κόσμο και τώρα έχουν αρχίσει να γράφονται κι εδώ αρκετά. Προσωπικά πάντως δεν χρησιμοποιώ μεθόδους. Χρησιμοποιώ την πείρα μου ως συγγραφέα και τις γνώσεις μου γενικά από τη ζωή και από την ανάγνωση των έργων των μεγάλων μαστόρων στο κάθε είδος. ª applefi ÙÈ appleúˆùôapplefiúâ Ú ÛÂÈ ÙÔ ıóèîô ÓÙÚÔ μè Ï Ô ( μπ) Â Ó È ÙÔ «ÚÁ ÛÙ ÚÈ ÙÔ È Ï Ô». ÚfiÎÂÈÙ È ÁÈ Ó Ó Î ÎÏÔ ÛÂÌÈÓ Ú ˆÓ fiappleô È ÛÎÔÓÙ È Û Â fió fiï Ù ÓÙÈΠÌÂÓ appleô Û ÂÙ ÔÓÙ È Ì ÙÔ È Ï Ô ˆ appleóâ Ì ÙÈÎfi appleúô fió ÏÏ Î È ˆ ÏÈÎfi ÓÙÈΠÌÂÓÔ. ÁÎÂÎÚÈÌ Ó ÙÔ «ÚÁ ÛÙ ÚÈ ÙÔ È Ï Ô» appleâúèï Ì ÓÂÈ ÙÈ ÂÍ ÂÓfiÙËÙ : ÂÚÁ ÛÙ ÚÈ Ù ÓË ÙÔ ÏfiÁÔ (appleô ÂappleÈÌÂÚ ÔÓÙ È Û ÂÚÁ ÛÙ ÚÈ ÁÈ Ì ıèûùfiúëì, È ÁËÌ, appleô ËÛË ÎÙÏ.), ÂÚÁ ÛÙ ÚÈ ÂappleÈÌ ÏÂÈ ÎÂÈÌ ÓˆÓ, ÂÚÁ ÛÙ ÚÈ Ù ÓË ÙÔ È Ï Ô (apple.. È ÏÈÔ ÂÛ ), ÂÚÁ ÛÙ ÚÈ ÁÈ apple È È, ÂÚÁ ÛÙ ÚÈ ÁÈ Âapple ÁÁÂÏÌ Ù Â.  fiïô ÙÔ applefiêôèùô apple Ú ÂÙ È Â ˆÛË apple Ú ÎÔÏÔ ıëûë ÛÂÌÈÓ Ú Ô. Ù ÂÚÁ ÛÙ ÚÈ È ÛÎÔ Ó ÌappleÂÈÚÔÈ Î È Ó ÁÓˆÚÈÛÌ ÓÔÈ Î ıëáëù, ÌÂ Û ÓÙÔÓÈÛÙ ÙÔÓ ÙÚ Ù Ã È Ú, È ı ÓÙ ÙÔ ÂÚÁ ÛÙËÚ Ô Writing the Novel ÛÙÔ apple ÓÂappleÈÛÙ ÌÈÔ ÙÔ Ã Ú ÚÓÙ. ÙÚ Ù Ã È Ú Ú ÂÙ È ÛÙË ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË, ÛÙÔ appleï ÛÈÔ ÙË 5Ë μ, ÁÈ Ó È ÍÂÈ Ô ÈÔ ÛÂ Ó ÛÂÌÈÓ ÚÈÔ. ªÂ ÙËÓ Â Î ÈÚ Ù Â ÌÂ Ì ÙÔ ÌÈ appleôï ÂÓ È Ê ÚÔ Û Û ÓÔÌÈÏ ÁÂÓÈÎ ÁÈ ÙÔ «ÚÁ ÛÙ ÚÈ ÙÔ È Ï Ô» ÏÏ Î È ÂÈ ÈÎfiÙÂÚ ÁÈ ÙÔ «ÚÁ ÛÙ ÚÈ Ù ÓË ÙÔ ÏfiÁÔ», fiappleˆ appleúôùèì Ô ÈÔ Ó appleô ÂÈ ÙÔÓ ÁÁÏÈÎfi fiúô creative writing (ÛÂÌÈÓ ÚÈ ËÌÈÔ ÚÁÈÎ ÁÚ Ê ). Υπάρχει κίνδυνος ο δάσκαλος να υποβάλει έναν τρόπο γραφής στους μαθητές; Να μην αφήσει τη δημιουργικότητά τους ελεύθερη; Ναι, υπάρχει αυτός ο κίνδυνος, ένας συγγραφέας να μην μπορεί να βγει από τα δικά του χούγια και επομένως να μην μπορεί να βοηθήσει τον μαθητευόμενο συγγραφέα με τον τρόπο που θέλει εκείνος να βοηθηθεί. Εμείς αποφεύγουμε να δημιουργούμε κλώνους των εαυτών μας. Αυτό θα ήταν καταστροφικό. Προσπαθούμε να σκεφτούμε τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες του κάθε νέου συγγραφέα και να τον βοηθήσουμε να γράψει όπως θέλει εκείνος. Γιατί το ύφος, ο τρόπος που δημιουργεί κανείς προσωπικότητα στη δημιουργική δουλειά, είναι μια προέκταση της φυσικής του οντότητας. Θέλουμε να κάνουμε τον μαθητευόμενο καλύτερο απ ό,τι είναι, αλλά με τους όρους που θέλει ο ίδιος. Τα αποτελέσματα των σεμιναρίων σάς ικανοποιούν; Ναι, μπορώ να πω ότι αφού ικανοποιούν τους μαθητευόμενους συγγραφείς -και τους ικανοποιούν κατά πολύ- ικανοποιούν και εμένα προσωπικά. Πιστεύω ότι κάνουμε σωστή, καλή και αποδοτική δουλειά όλοι μας. Και μέσα στα έξι χρόνια που πέρασαν από τότε που άρχισα αυτά τα εργαστήρια, χαίρομαι όταν διαπιστώνω ότι συνεχώς βελτιωνόμαστε. Γίνεται τζίρος, που λένε και τα τσακάλια της αγοράς. Ειδικά στην Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης πώς διαμορφώνεται το σεμινάριο στο οποίο θα διδάξετε; Οι 30 ώρες, που ανέφερα, συμπυκνώνονται σε δύο συναντήσεις, συνολικά έξι ωρών. Αφού δεν θα έχουμε επαρκή χρόνο για ασκήσεις, αναγνώσεις και αξιολογήσεις υπαρχόντων κειμένων, θα περιοριστούμε σε εισηγήσεις στις απόψεις της τέχνης που ήδη αναφέρθηκα, σε συζητήσεις επ αυτών, και σε ερωτήσεις και απαντήσεις. Πρέπει να σημειώσω ότι χαίρομαι πολύ που θα έρθω στη Θεσσαλονίκη. Αν υπάρχει ενδιαφέρον, προσωπικά θα χαρώ να βοηθήσω τοπικούς παράγοντες ώστε, μέσω του ΕΚΕΒΙ, να δημιουργηθούν εστίες εργαστηρίων τέχνης του λόγου και στη Θεσσαλονίκη.

18 18 E π Δƒ μπμ π À Πέρασαν αρκετά χρόνια μέχρι να γράψετε την ιστορία της ζωής σας. Τι συνέβη και τελικά αποφασίσατε να το κάνετε; Ήμουν στη φυλακή για δύο χρόνια, από τα 16 ως τα 18. Είχα υποστεί βασανιστήρια και βιασμούς, ενώ βρέθηκα πολύ κοντά στην εκτέλεση. Το πρώτο βράδυ που επέστρεψα στο σπίτι μου και κάθησα μαζί με την οικογένειά μου στο τραπέζι, τους άκουγα με κατάπληξη να μιλούν για τον καιρό - δεν ήθελαν να ξέρουν. Είναι μια φυσική αντίδραση, προσπαθούμε να αποδράσουμε από τον πόνο και το τραύμα. Αποδέχθηκα αυτή την κατάσταση και αποφάσισα να κοιτάξω μπροστά και να ξεχάσω. Εκείνη την εποχή αυτό φαινόταν ο πιο απλός δρόμος. Προχώρησα λοιπόν με τη ζωή μου για 20 χρόνια. Τότε η μητέρα μου αρρώστησε από καρκίνο. Ενώ καθόμουν στο κρεβάτι δίπλα της, ένιωσα μια μεγάλη παρόρμηση να της μιλήσω για τη ζωή μου και για τις εμπειρίες μου στη φυλακή, αλλά δεν μπόρεσα. Στην κηδεία της, ο πατέρας μου μου είπε ότι η μητέρα μου πριν τον θάνατό της με είχε συγχωρήσει - και τότε εξερράγην. Άρχισα να ουρλιάζω και δεν μπορούσα να σταματήσω. Είχα σοκαριστεί από την ίδια μου την αντίδραση, από τον θυμό που ένιωσα, και συνειδητοποίησα ότι στην πραγματικότητα δεν είχα νιώσει τίποτε επί 20 χρόνια. Έτσι ξεκίνησα να γράφω, όταν κατάλαβα ότι η απλή επιβίωση δεν είναι αρκετή. ª Ú Ó ÂÌ Ù «Ê Ï ÎÈÛÌ ÓË ÙË Δ ÂÚ ÓË» ÌÂÚ Ú ÛΠ30 ª Ô, , ıô Û ª. Ú Á ÙÛË, appleâú appleùâúô 15 Ó ÓÙ ÍË μ Û ÏË ÁÎ ÏÔ Τι απαντάτε σ αυτούς που αμφισβήτησαν την αλήθεια όσων γράφετε; Οι υποστηρικτές της κυβέρνησης του Ιράν με μισούν και ισχυρίζονται ότι το Ιράν ποτέ δεν έχει βασανίσει κανέναν. Είναι ακριβώς όπως όταν ο πρόεδρος Αχμαντινετζάντ είπε ότι στο Ιράν δεν υπάρχουν ομοφυλόφιλοι! Οτιδήποτε προκαλεί αμηχανία στην κυβέρνηση, παριστάνουν ότι δεν υπάρχει. Υπάρχουν όμως και μερικοί ακόμη που έχει το δικαίωμα να πει τη δική του ιστορία, ώστε οι επόμενες γενιές να μπορούν να δουν το Εβίν από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Οι χαρακτηρισμοί και ο εκφοβισμός είναι τεχνικές που χρησιμοποιούν οι δικτάτορες και όσοι δεν έχουν ανοχή στις διαφορετικές γνώμες. Έχω λάβει τρομερή υποστήριξη από πολλούς τροφίμους του Εβίν και από άλλους Ιρανούς, και είμαι ευγνώμων για αυτό. «Τα αισθήματα δεν μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια ψύχραιμη δράση, κι αυτό ακριβώς είναι που κάνω: ταξιδεύω στον κόσμο, μιλώ για τα βασανιστήρια και τη μισαλλοδοξία, προσπαθώ να ενημερώσω το κοινό» Τι σας βοήθησε να αντέξετε τα βασανιστήρια σε εκείνη την τρυφερή ηλικία; Δεν «άντεξα» ακριβώς. Με βασάνιζαν και ρωτούσαν να μάθουν πού βρισκόταν μια συγκεκριμένη κοπέλα, εγώ όμως δεν είχα ιδέα. Το έχω πει στο βιβλίο: αν ήξερα θα τους έλεγα, γιατί ο πόνος από τα βασανιστήρια ήταν αφόρητος. Ήμουν μόνο 16 χρονών. Όπως και άλλοι νεαροί κρατούμενοι, δεν είχα την εμπειρία ή το ιδεολογικό υπόβαθρο για να αντεπεξέλθω σε κάτι τέτοιο. Ένα παιδί όταν βασανίζεται αρχίζει να νιώθει ενοχή και ντροπή. Μετανιώσατε για κάτι στη ζωή σας; Δεν μετάνιωσα ποτέ για τις πράξεις που με οδήγησαν στη φυλάκιση, γιατί δεν έκανα τίποτε κακό. Έχω μετανιώσει για διάφορα άλλα πράγματα, αλλά δεν μπορώ να αλλάξω το παρελθόν. Ήμουν 16 χρονών, δεν ήταν δυνατόν να φερθώ σαν να ήμουν σαράντα. Δεν θα έπρεπε να είχα παντρευτεί τον Αλί, και δεν έπρεπε να φύγω από τη φυλακή ενώ οι φίλοι μου παρέμεναν ακόμη μέσα. Το έκανα όμως. Σήμερα λοιπόν είναι καθήκον μου να προσπαθήσω να επανορθώσω για τα λάθη μου, κι αυτό ακριβώς κάνω. ΔÔÓ π ÓÔ ÚÈÔ ÙÔ 1982, Ë ª Ú Ó ÂÌ Ù, ÌfiÏÈ ÂÎ ÍÈ ÚfiÓˆÓ, Û ÓÂÏ ÊıË ÛÙËÓ Δ ÂÚ ÓË, Û Ó ÛÙËÎÂ Î È Î Ù ÈÎ ÛÙËΠ۠ı Ó ÙÔ ÁÈ ÙÈ appleôïèùèî ÙË appleâappleôèı ÛÂÈ, appleô Ù Ó ÂÓ ÓÙ ÔÓ ÙË Ó ÙfiÙ ÈÛÏ ÌÈÎ id Î ÚÓËÛË ÙÔ πú Ó. ÙË È fiëùë Ê Ï Î Ó ÙËÓ ÂÚˆÙ ÙËÎÂ Ô Ó ÎÚÈÙ ÙË, Ô Ï, Ô ÔappleÔ Ô Î È ÙËÓ ÛˆÛÂ Ï ÁÔ appleúèó ÙËÓ ÂÎÙ ÏÂÛ ÙË. Ï ÙËÓ Ó ÁÎ ÛÂ Ó Ûapple ÛÙ ÙÔ πûï Ì Î È Ó ÙÔÓ apple ÓÙÚ ÙÂ. ŒappleÂÈÙ applefi appleâú appleô Ô ÚfiÓÈ Ê Ï ÎÈÛË Î È Û ÓÈÛÙËÚ ˆÓ, Ë ÂÌ Ù Ê ıëîâ ÂÏ ıâúë. ΔÔ 1991 Û Ó ÓÙ ÙÔÓ ÓÙÚ ÙË ˆ ÙË Î È Ì ÙÔ Î Ù Ê ÚÓÂÈ Ó appleô Ú ÛÂÈ ÛÙÔÓ Ó. ÌÂÚ ÂÈ ÛÙÔ ΔÔÚfiÓÙÔ Î È ÂÈ Ô ÁÈÔ. ΔÔ È Ï Ô ÙË «Ê Ï ÎÈÛÌ ÓË ÙË Δ ÂÚ ÓË», ÌÈ appleúôûˆappleèî Ì ÚÙ Ú ÁÈ ÂÎÂ Ó Ù ÛÎÔÙÂÈÓ ÚfiÓÈ, Î ÎÏÔÊÔÚ ÌÂÙ ÊÚ ÛÌ ÓÔ Û 13 ÒÚ (ÛÙ ÂÏÏËÓÈÎ applefi ÙÈ ÂÎ fiûâè æ ÔÁÈfi ). ÚfiÛÊ Ù Ë ª Ú Ó ÂÌ Ù ÙÈÌ ıëîâ Ì ÙÔ μú Â Ô ÓıÚÒappleÈÓË ÍÈÔappleÚ appleâè applefi ÙÔ Úˆapple Îfi ÔÈÓÔ Ô ÏÈÔ. ÙË ÛËÌÂÚÈÓ ÂΠψÛË ÂÎÙfi applefi ÙËÓ È ı ÌÈÏ ÛÂÈ Î È Ô Û ÁÁÚ Ê Ô ˆÚ apple ıâô ÒÚÔ, ÂÓÒ ÈÚÂÙÈÛÌfi ı appleâ ı ÓÂÈ Ë appleú Û ÂÈÚ ÙÔ Ó ÛÙËÓ ÏÏ, H. E. Dr. Renata E. Wielgosz. μου άσκησαν κριτική. Η πλειονότητα των κρατουμένων στο Εβίν ήμασταν έφηβοι, είχαμε όμως και μια μειοψηφία ενηλίκων, οι οποίοι ανήκαν σε εξτρεμιστικές πολιτικές ομάδες. Τους σέβομαι, βρίσκονταν εκεί επειδή πίστευαν με πάθος σε κάτι. Αυτοί οι άνθρωποι όμως ακολουθούν τον ίδιο δρόμο με τον Αλί, τον βασανιστή σύζυγό μου, ο οποίος είχε υπάρξει κρατούμενος και θύμα την εποχή του Σάχη και έπειτα έγινε βασανιστής επειδή τυφλώθηκε από τον θυμό και το μίσος που ένιωθε. Με αποκαλούν προδότρια που παντρεύτηκα τον ανακριτή μου και ξεχνούν ότι ήμουν παιδί - τους βολεύει να το ξεχνούν. Λένε ότι το βιβλίο μου δεν μεταφέρει τις δικές τους εμπειρίες. Μα φυσικά. Το βιβλίο μου αποτελεί την προσωπική μου εμπειρία και ελπίζω κι ένα δείγμα της εμπειρίας πολλών άλλων εφήβων που υπέφεραν όπως εγώ. Κάθε τρόφιμος του Εβίν Ο κόσμος ακόμη και σήμερα υποφέρει από έλλειψη ελευθερίας, ακόμη υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που φυλακίζονται, βασανίζονται και εκτελούνται για τις ιδέες τους. Πώς νιώθετε για όλα αυτά; Θυμωμένη και λυπημένη. Τα αισθήματα όμως δεν μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια ψύχραιμη δράση, κι αυτό ακριβώς είναι που κάνω: ταξιδεύω στον κόσμο, μιλώ για τα βασανιστήρια και τη μισαλλοδοξία, προσπαθώ να ενημερώσω το κοινό, να ξεκινήσω διάλογο και συζητήσεις. Τον Ιούνιο θα αρχίσω να δουλεύω σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα στο Massey College του Πανεπιστημίου του Τορόντο. Αφορά τις συνέπειες των βασανιστηρίων σε παιδιά, και ελπίζω να φωτίσει αυτό το τρομακτικό ζήτημα και να βοηθήσει τελικά στην εξάλειψή του.

19 ƒ À 30 ª À Ë π μπμ π À π 17 Οι φιλόσοφοι έχουν κυρίως εξηγήσει τον κόσμο. Το θέμα είναι πώς θα τον αλλάξουμε Καρλ Μαρξ world Gary Pulsifer Arcadia books «Í ÂÈ ÙÔÓ ÎfiappleÔ ÙÔ Ù Í È Ì ÛÙËÓ ÏÏ» O εκδοτικός οίκος Arcadia books, που έχει μεταφράσει GB στα αγγλικά γνωστούς Έλληνες συγγραφείς, όπως ο Παύλος Μάτεσις, ο Αλέξης Σταμάτης και σύντομα θα δώσει αγγλική φωνή και στον αστυνόμο Χαρίτο του Πέτρου Μάρκαρη, βρίσκεται στον χώρο της 5ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης με πολλά ενδιαφέροντα έργα της πρόσφατης παραγωγής. Ο εκπρόσωπος του εκδοτικού οίκου, Gary Pulsifer, μας μίλησε με πραγματικό ενθουσιασμό για την παρουσία του στη ΔΕΒΘ. «Είναι πολύ χρήσιμη για εμάς η συμμετοχή μας στην Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης και πραγματικά αξίζει τον κόπο το ταξίδι μας στην Ελλάδα. Πέρα από την επαφή μας με το ελληνικό κοινό και τους επαγγελματίες του χώρου, ο διεθνής χαρακτήρας της ΔΕΒΘ μας δίνει την ευκαιρία να επικοινωνήσουμε με εκδότες χωρών πιο μακρινών για εμάς, όπως για παράδειγμα η Αργεντινή και η Ρουμανία. Σημαντική η θέση της Έκθεσης και στα Βαλκάνια, πραγματικά μπορεί να θεωρηθεί η κορυφαία έκθεση της περιοχής». * Ας σημειώσουμε εδώ πως η Μεγάλη Βρετανία θα είναι η τιμώμενη χώρα στη 2η Έκθεση Παιδικού και Εφηβικού Βιβλίου του 2009, που πραγματοποιείται από το ΕΚΕΒΙ στην Αθήνα. Φέτος, στην 1η Έκθεση, τιμώμενη χώρα ήταν η Ολλανδία. Î fiûâè Crocetti «apple ÏË» ÙË ÂÏÏËÓÈÎ ÏÔÁÔÙÂ Ó ÛÙËÓ πù Ï I Ο εκδοτικός οίκος Crocetti στην Ιταλία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η «πύλη» της ελληνικής λογοτεχνίας στην Ιταλία, αφού ο ιδρυτής του, Nicola Crocetti, δίνει μεταξύ άλλων χωρών ιδιαίτερη έμφαση στην ελληνική παραγωγή. Άλλωστε τα ελληνικά είναι η μητρική του γλώσσα. Η μητέρα του, Αριστέα, ήταν από την Πάτρα, γι αυτό με τη δημιουργία των εκδόσεων -το έδωσε το όνομά της στη σειρά των ελληνικών βιβλίων, στο πλαίσιο της οποίας κυκλοφορούν ποιήματα του Ρίτσου, του Καβάφη και άλλων σπουδαίων Ελλήνων ποιητών. Στην πορεία, κατόπιν παρότρυνσης Ελλήνων φίλων του, αποφάσισε να προτείνει σε Ιταλούς εκδότες κάποια ελληνικά best seller, ώστε να μεταφραστούν στα ιταλικά. Η αντίδραση ήταν η εξής: «Να εκδώσουμε ελληνικά μυθιστορήματα; Ξεχάστε το!». Έτσι, από πείσμα αποφάσισε να το κάνει ο ίδιος. Σήμερα λέει: «Αν ήξερα σε τι μπελά θα έμπαινα, δεν θα προχωρούσα ποτέ σ αυτό». Εξηγεί ότι η μεγαλύτερη δυσκολία είναι η μετάφραση. «Στην Ιταλία δεν υπάρχουν μεταφραστές. Θα μπορούσα να σας αναφέρω το πολύ τρία ονόματα που ξέρουν να μεταφράζουν σωστά», λέει. «Η ΔΕΒΘ; Όμορφη και χωρίς χάος» Είναι η πρώτη φορά που ο εκδοτικός του οίκος συμμετέχει στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης. «Νομίζω ότι η έκθεση είναι πάρα πολύ καλά οργανωμένη. Αν τη συγκρίνω με την έκθεση του Τορίνο, που είναι η τέταρτη στην Ευρώπη, είναι πολύ πιο όμορφη στην εμφάνιση και δεν τη διακρίνει χάος. Νομίζω ότι είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα για την Ελλάδα. Θεωρώ ότι ήταν πολύ καλή η ιδέα του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου να καλέσει ξένους εκδότες. Αυτό είναι κάτι που οι Ιταλοί δεν το κάνουν προκειμένου να προτείνουν και να προβάλουν τα βιβλία και την κουλτούρα τους. Γι αυτό θεωρώ ότι είναι πολύ έξυπνη και πολύ σημαντική κίνηση».

20 20 5Ë π μπμ π À π 5th THESSALONIKI BOOK FAIR THE NEWSPAPER 29 May 1 June 2008 At Helexpo in downtown Thessaloniki pavilions 13, 14, 15 Free entrance Open to the public 10:00-21:00 (Saturday to 22:00) Opening ceremony Politicians and personalities from the cultural and social scene world of Thessaloniki were among the crowd at the opening ceremony of the 5th Thessaloniki Book Fair last night. Declaring the fair open, Margaritis Tzimas, Minister for Macedonia-Thrace, underlined its importance for the book industry. National Book Centre of Greece president Petros Markaris urged visitors to tour the fair and observe the "small miracle" that has been accomplished in just five years. Among those present were many representatives from the world of French books, since France is the guest of honour at this year s TBF, as well as Greek notables including Tourism and Development Minister Aris Spiliotopoulos, Thessaloniki MP Giorgos Orfanos and Thessaloniki Prefect Panagiotis Psomiadis. Books about politics More books about politics are being published in both Greece and France, Le Monde editor Eric Fottorino and MP and former minister Evangelos Venizelos agreed yesterday. "In France today, said Fottorino, "books about politics are very healthy, they re practically a must, and books of that type sell the best:" He pointed out, however, that this did not mean that there was greater interest in political thought, since the public was more interested in individuals than their ideas. Venizelos commented that books were "a political act" both as publishing events and as objects to read. Getting Greek literature beyond the border Nine new books by Greek writers were presented yesterday to foreign publishers and agents at a meeting organized by the European Translation Centre (EKEMEL). A committee selected the books and EKEMEL made up folders of extracts from each book translated into English, Italian, German, Turkish, French and Spanish. Soon we shall see if their effort has borne fruit. The economics of books in Greece and France Intellectual property in a radically evolving publishing scene dominated by the Internet and new technologies was the topic of discussion on Thursday among publishers from France and Greece. Despite their common goals at the European level, there are considerable differences between the two countries in terms of economic might. For France, the guest of honour at this year s TBF, books are a commercial product, a lever for economic development for the entire country Geert Mak Dutch chronicler of Europe Dutch journalist and historian Geert Mak spent the year 1999 travelling round Europe. He stayed in its cities and embraced its monuments and people, their history and myths. His book, a mixture of travel writing, journalism, and historical evaluation viewed from a very personal standpoint, sparked much discussion in Europe. Now that it has come out in a Greek translation, the book is sure to be discussed here too. The writer will be at the fair today, May 30, 20:00-21:00 (Pentzikis auditorium, pavilion 13) for the presentation of the Greek edition. Marina Nemat The Prisoner of Tehran Marina Nemat has come all the way from Canada to talk about the book of her extraordinary experiences which started in her native Iran. In 1982, at the age of 16, she was arrested in Tehran, tortured and condemned to death for her political beliefs. Her interrogator at the notorious prison of Evin fell in love with her and forced her to convert to Islam and marry him. Two years later, Nemat was released. In 1991 she met a man she loved and together they managed to escape to Canada. Her book, "The Prisoner of Tehran" has been translated into 13 languages. Meet her today 13:00-14:00 (Karagatsis auditorium, pavilion 15). EKEBI s creative writing workshop at TBF For the past five years, the National Book Centre of Greece has run the Art of Language Workshop creative writing workshops in Athens. It is a series of seminars on subjects related to books (novels, short stories, novellas, poetry and children s literature) and editing. The head of the workshop is writer Stratis Haviaras, who teaches creative writing at Harvard. Now he s at Thessaloniki Book Fair to give a sixhour seminar (in two parts, Saturday and Sunday, 11:00-14:00) on writing novels. The participation fee is 100 euros. To book a place call